- Czcionka:
- Kontrast:
Ażurowa podstawa w kształcie rombu, wysklepiona, zbudowana z motywów schweifwerkowych, zdobionych barwną emalią korpusową i żłobkową. Pośrodku, na wysokim trzpieniu, umieszczono diament w prostej kasetowej oprawie, pierwotnie otoczony czterema osadzonymi na trzpieniach perłami, przedzielonymi wolutami o ząbkowanej powierzchni. W dwóch przeciwległym narożnikach podstawy - uszka do spinania rozet w łańcuch (jedno ułamane).
Komplet rozet zdobiących kołpak księcia pomorskiego Franciszka I składał się z dużej romboidalnej agrafy wysadzanej diamentami oraz mniejszych klejnotów w dwóch typach: z małym diamentem w otoczeniu czterech pereł oraz z pojedynczym diamentem w dużym kaszcie. Wszystkie rozety zostały skomponowane przestrzennie z lekkich, ażurowych form schweifwerkowych oraz stylizowanych motywów roślinnych, zdobionych wieloma odcieniami emalii.
Ornament schweifwerkowy wywodził się z dekoracji okuciowo-rollwerkowej, ale o zmiękczonych krawędziach i pogrubionych końcach. Pojawił się w latach siedemdziesiątych XVI wieku w środowisku złotników i jubilerów, a rozpowszechniony został dzięki wzornikom ornamentalnym. Ażurowy, lekki ornament o skomplikowanych, przeplatających się formach, stosowany był często w stelażach klejnotów. Dekorowany emalią tworzył barwne tło dla kameryzacji, czyli zdobienia powierzchni szlachetnymi kamieniami i perłami. Schweifwerkowe formy klejnotów często były łączone z dekoracją w barwnej emalii – finezyjnymi wzorami wykonywanymi w technice emalii żłobkowej (champlevé). Dekoracja tego typu występuje również na rozetach i egrecie księcia Franciszka I.
Monika Frankowska-Makała
