• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
mennica Szczecin (około 1176-1754)

1/8 talara (półort) na pamiątkę uroczystego pogrzebu księżnej Jadwigi brunszwickiej, wdowy po księciu Ulryku

  • talar
1/8 talara (półort) na pamiątkę uroczystego pogrzebu księżnej Jadwigi brunszwickiej, wdowy po księciu Ulryku
  • 1/8 talara (półort) na pamiątkę uroczystego pogrzebu księżnej Jadwigi brunszwickiej, wdowy po księciu Ulryku
347
59
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Jadwiga brunszwicka (1595–1650)
  • kościoły > kościół św. Mikołaja (Szczecinek)
  • biała dama
  • monety pogrzebowe
  • Szczecinek (województwo zachodniopomorskie)
  • ornamenty > arabeski
  • napisy wielowierszowe
  • Hahn, Helmut (1937- ) - kolekcja
  • Grabow, Karl Ludwig (czynny około 1930-1963) - kolekcja

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15880
  • Autor/Wytwórcamennica Szczecin (około 1176-1754)
  • Nazwa1/8 talara (półort) na pamiątkę uroczystego pogrzebu księżnej Jadwigi brunszwickiej, wdowy po księciu Ulryku
  • Miejsce powstaniaPomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Szczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1654
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 26.4 mm (średnica)
      • 3.62 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • VOL GUTER | WERKE STIRBT | UND WIRT DURCH | FRÖMMIGKEIT | AUCH UNTER UNS | ERWECKT TABEA | UNSER ZEIT
    • 2. Napis:
    • IST GEBORN | ZU WOLF D XIX | FEBR MIDXCV ST | Z NEUSTET | D XXVI | IUN MIDCL WARDT | BEGRAB Z RÜGENW | D XXII SEPT MIDCLIV | IHRES ALTERS | LV IAHR IV | MON VI T.
  • Kolekcjamonety pomorskie
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie poziomy napis w siedmiu wierszach, rozpoczynający się i kończący arabeską: VOL GUTER | WERKE STIRBT | UND WIRT DURCH | FRÖMMIGKEIT | AUCH UNTER UNS | ERWECKT TABEA | UNSER ZEIT (pochowana została osoba pobożna i pełna dobrych uczynków). W otoku napis: V·G·G·HEDWIG·AUS·FURSTL·STAM·BRAUNS·U·L·H·Z·S·POM· W. (z łaski Bożej Jadwiga z książęcego rodu Brunszwiku i Lüneburga, księżna szczecińsko-pomorska, wdowa).

Na rewersie poziomy napis w dziesięciu wierszach, rozpoczynający się i kończący arabeską: IST GEBORN | ZU WOLF D XIX | FEBR MIDXCV ST | Z NEUSTET | D XXVI | IUN MIDCL WARDT | BEGRAB Z RÜGENW | D XXII SEPT MIDCLIV | IHRES ALTERS | LV IAHR IV | MON VI T. (urodzona w Wolfenbüttel dnia 19 lutego 1595 roku, zmarła w Szczecinku dnia 26 czerwca 1650 roku, została pochowana w Darłowie dnia 22 września 1654 roku. Żyła 55 lat, 4 miesiące, 6 dni).

W 1654 roku, na pamiątkę uroczystego pogrzebu Jadwigi brunszwickiej (1595–1650), wdowy po księciu pomorskim Ulryku, wybito w Szczecinie niewielką serię monet okolicznościowych – talarów i półortów. W swym charakterze bardziej przypominają medale lub żetony pogrzebowe. Prawie identyczne stemple obu nominałów pozbawione są obrazu, a tekst niczym klepsydra informuje o pochodzeniu, tytule, datach urodzin i śmierci oraz pochówku. Napis centralny na stronie głównej podkreśla cnotę i dobre uczynki księżnej. Księżna zgodnie z życzeniem miała być pochowana w kościele św. Mikołaja w Szczecinku, lecz z powodu opieszałości przy przygotowaniu grobowca, pogrzeb odbył się cztery lata później w Darłowie.

Jadwiga po śmierci Ulryka, od 1623 roku mieszkała w Szczecinku i z dziejami tego miasta jest związana. Pomimo ciężkich czasów wojny trzydziestoletniej ufundowała tam gimnazjum, jedno z pierwszych na Pomorzu i stypendia dla najzdolniejszych uczniów. Dbała też o ubogich, którym ufundowała szpital. Dobra pamięć o Jadwidze trwa do dzisiaj, jej imieniem nazywane są ulice i instytucje szczecineckie. Jedna z legend głosi, że błąka się po ulicach miasta w postaci Białej Damy, a przyczyną tej wiecznej tułaczki jest nieuszanowanie ostatniej jej woli, czyli pochówku w Szczecinku.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin