• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Knorre, Otto Heinrich (1724–1805) - mennica Stralsund (1325-1763)

Cztery grosze (1/6 talara)

  • grosz
Cztery grosze (1/6 talara)
  • Cztery grosze (1/6 talara)
352
62
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • monogramy > monogramy królewskie
  • lipska stopa mennicza
  • dzierżawcy mennic
  • symbole > gryf (symbol)
  • wojny > wojna siedmioletnia (1756–1763)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/2426
  • Autor/WytwórcaKnorre, Otto Heinrich (1724–1805) - mennica Stralsund (1325-1763)
  • NazwaCztery grosze (1/6 talara)
  • Miejsce powstaniaPomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Stralsund (Niemcy)
  • Czas powstania1759
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 25.3 mm (średnica)
      • 4.58 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Sygnatura:
    • ukoronowany monogram:
    • 4 GUTE GROS | O·H·K
    • ; Knorre, Otto Heinrich (1724–1805)
    • 2. Napis:
    • K·S·P·L·M
    • 3. Napis:
    • AFR | 1759
    • 4. Napis:
  • Kolekcjamonety pomorskie
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie ukoronowany monogram królewski AFR, poniżej data 1759. Na rewersie wspięty ukoronowany gryf z uniesionym mieczem w prawej łapie. Powyżej skrót napisu K·S·P·L·M (Królewsko-szwedzko-pomorska moneta krajowa). Na dole w odcinku napis 4 GUTE GROS | O·H·K (4 dobre grosze i inicjały mincmistrza).


Przystąpienie Szwecji do wojny siedmioletniej (1757–1762) wiązało się z potrzebą zwiększonej emisji pieniądza w celu opłacenia wojska. Mennicę zorganizowano w Stralsundzie i niezgodnie z prawem cesarskim wydzierżawiono bankierom. W tajemnicy utrzymywano zarówno dzierżawę, jak i stopę menniczą, co wskazywało na bicie monet według obniżonego standardu. Z rynku ściągano lepszy pieniądz i szybko na walcach przebijano na gorszy „wojenny”. W 1758 roku, pod stemplem królewskim Adolfa Fryderyka (1751–1771), pojawiły się pierwsze bilonowe części talara: cztero- i ośmiogroszówki. Prywatny biznes trwał do 1760 roku, po czym mennica wróciła pod zarząd Korony Szwedzkiej i funkcjonowała jeszcze do 1808 r. Na wielu gatunkach monet zaczęto wówczas umieszczać na rewersie zapis o stosowanej lipskiej stopie menniczej z 1690 roku.

Czterogroszówki z królewskim monogramem i gryfem wypuszczono tylko w 1758 i 1759 roku. Wyobrażenie ukoronowanego gryfa z uniesionym mieczem było odwołaniem do pomorskiej tradycji i aluzją do stanu gotowości bojowej w obronie Pomorza. Widoczne inicjały OHK należały do mincmistrza Otto Heinricha Knorre, doświadczonego fachowca, wcześniej zatrudnionego na tym stanowisku w Szwerinie. Adolf Fryderyk był ostatnim królem szwedzkim, którego portret i tytulatura występują na monetach pomorskich. Na omawianej monecie zamiast portretu widnieje jednak jego ukoronowany monogram.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin