• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Głowa

  • rzeźba
Głowa
620
113
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rzeźby antropomorficzne
  • afrykańskie rzeźby terakotowe
  • malijskie terakoty
  • terakoty znad Nigru
  • kultura Djenne-Jeno

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/2907
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaGłowa
  • Miejsce powstaniaRepublika Mali (Afryka); Macina (równina; wewnętrzna delta Nigru)
  • Czas powstaniaokoło 1201 - 1985
  • Technikamodelowanie ręczne, wypalanie
  • Materiałglina
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 9.1 cm (wysokość)
      • 4.9 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieRepublika Mali (Afryka; Republika Mali; region Mopti; okręg Djenné; Djenné-Djenno)
  • Sposób nabyciadar
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Gliniana, walcowata rzeźba o beżowoceglastym kolorze, której końce uformowano w kształt odwróconej litery C. Rzeźbie zaznaczono rysy twarzy postaci ludzkiej: wypukłe, owalne oczy, strzałkowy nos oraz wydatne usta. Na czole oraz z lewej strony twarzy postaci wykonano liczne wgłębienia w formie ukośnych nacięć. Pogrubienie zaznaczone na głowie może przedstawiać fryzurę lub nakrycie głowy. Na powierzchni widoczne są rysy, mikropęknięcia oraz przetarcia.

Terakotowe rzeźby oraz ich fragmenty odkrywane w opuszczonych i rozsianych wewnątrz delty Nigru miastach i osadach w większości przedstawiają stylizowane postaci ludzi oraz zwierząt. Do najpopularniejszych przedstawień zoomorficznych zaliczany jest motyw węża. Szczególnie interesujące wydają się odkrycia dokonane przez archeologów w starożytnym mieście Djenne-Jeno (nazywanym również starym Djenne lub Dżenne, Dżenne-dżeno, Djenne-Djenno, Djenné-Jeno, Jenne-Jeno) położonym we współczesnym Mali, dokładnie 130 kilometrów na południowy zachód od metropolii Mopti oraz 3 kilometry od założonego w średniowieczu miasta Djenne.

Osada Djenne-Jeno powstała w III wieku BC. Założyli ją znający wytop żelaza oraz zajmujący się chowem bydła, rybołówstwem, łowiectwem i uprawą ryżu przybysze z Sahary. W latach 50–400 osada osiągnęła powierzchnię 10 hektarów. Jej mieszkańcy zamieszkiwali okrągłe chaty wykonane z gliny i mułu. W latach 400–900 Djenne-Jeno powiększyło się o 23 hektary, wzrosła również liczba mieszkańców, o czym świadczą znalezione przez archeologów liczne groby z tego okresu. Rozwój miasta przyspieszyło pośrednictwo handlowe między Saharą a ziemiami na południe od rzeki Niger. Lokalne produkty, m.in. suszone ryby, ryż, wyroby z żelaza oraz ceramikę wymieniano m.in. na kamień, miedź, sól, szklane paciorki czy złoto. Miasto z niewyjaśnionych przyczyn zostało opuszczone w XIV wieku.

Prezentowany obiekt przedstawia rzeźbę o walcowatym kształcie, której zaznaczono rysy twarzy. Na czole oraz z lewej strony twarzy wykonano liczne wgłębienia w formie ukośnych nacięć. Pogrubienie zaznaczone na głowie może przedstawiać fryzurę lub charakterystyczne nakrycie głowy. Geneza i przeznaczenie terakotowych figurek z Djenne-Jeno nadal są przedmiotem badań naukowych.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn