• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (lobolobane) - stowarzyszenie Awa (użytkownik) - Dogonowie

Maska antylopy walu

  • rzeźba, maska
Maska antylopy walu
783
138
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • busz
  • nyama
  • obrządek/ceremonia popogrzebowy/wa
  • obrządek/ceremonia pogrzebowy/wa
  • koniec żałoby
  • dama

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/7195
  • Autor/Wytwórcanieznany (lobolobane) - stowarzyszenie Awa (użytkownik) - Dogonowie
  • NazwaMaska antylopy walu
  • Miejsce powstaniaMopti, region (Republika Mali)
  • Czas powstaniamiędzy 1976 - 2000
  • Technikaskręcane, malowane, ryte, techniki snycerskie, ciosane
  • Materiałwłókno roślinne (sznurek); barwniki naturalne; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 59 cm (wysokość)
      • 20 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieTireli (Republika Mali)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Według mitu kosmogonicznego Dogonów, antylopa walu narodziła się w czasie ofiary Nommo, mitycznego przodka ludzkości.

Amma – stwórca wszechświata uczynił antylopę walu strażniczką drogi prowadzącej do Słońca. Antylopa miała bronić tej drogi przed bladym lisem Yurugu, który nieustannie poszukiwał swojej bliźniaczej siostry (w jednej z wersji mitu bliźniaczka Yurugu zamieniona została w Słońce). Nie mogąc dosięgnąć Słońca, lis postanowił zemścić się na antylopie. Wykopał dziury w ziemi i zaczaił się na walu. Zwierzę broniąc dostępu do Słońca biegało ze wschodu na zachód i wpadło do jednej z dziur poważnie raniąc się w kończynę tylną. Ranę próbował wyleczyć przodek Dyungo Seru, niestety bezskutecznie. Ranna antylopa, kulejąc udała się do Kowala, aby szukać u niego pomocy. Zanim ten jednak zdołał cokolwiek zrobić, wycieńczona zmarła u jego boku. Już po jej śmierci do Kowala dotarł partner antylopy prowadząc ze sobą jej potomstwo. Dzięki temu zapewniona została ciągłość gatunku.

Taniec maski antylopy walu w czasie święta pogrzebowego Dama przywołuje te mityczne wydarzenia. Tancerz podpiera się długim kijem trzymanym w dłoni. Od czasu do czasu podchodzi do innych masek i wykonuje ruchy naśladujące zadawanie wściekłych ciosów rogami. Gestem tym antylopa walu próbuje przegonić bladego lisa. Na koniec tancerz, kulejąc przechodzi na główny plac wioskowy. Tam przez krótką chwilę znów walczy z niewidocznym wrogiem, po czym upada na ziemię. Tancerz w masce znachora, reprezentującej uzdrowiciela Dyungo Seru, zbliża się do antylopy, aby ją uleczyć, ale zwierzę wstaje i opuszcza plac, kulejąc boleśnie.

Ewa Prądzyńska

magazyn