• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (kowal) - Dogonowie

Fetysz

  • przedmiot magiczny, fetysz
Fetysz
791
135
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kulty > kulty dogońskie
  • siła życiowa przodków (nyama)
  • kulty > kult przodków
  • przodkowie
  • dugo (duge)
  • fetysz
  • magia
  • religia (wierzenia)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/2170
  • Autor/Wytwórcanieznany (kowal) - Dogonowie
  • NazwaFetysz
  • Miejsce powstaniaMopti, region (Republika Mali)
  • Czas powstaniaokoło 1950
  • Technikakute
  • Materiałżelazo; kamienny paciorek
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 164.5 cm (wysokość)
  • Miejsce zebrania w terenieRepublika Mali; region: Mopti; okręg: Bandiagara; wioska: Sangha
  • Sposób nabyciadarowizna
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Łańcuch-fetysz składa się z 43 – mniejszych i większych - połączonych ze sobą żelaznych ogniw. Rozdwaja się na końcu tworząc literę Y. Na jednym z końców przyczepiono dwa żelazne pierścienie z podwójnym żelaznym wisiorkiem o trapezowatym kształcie oraz okrągły, płaski, kamienny paciorek z okrągłym otworem. Po bokach doczepiono dwa ogniwa z żelaznymi ozdobami w postaci okrągłego i płaskiego paciorka z okrągłym otworem oraz otwartego, walca, którego boki mają ubytki.

Prezentowany żelazny fetysz (przedmiot przepełniony siłą magiczną) ma charakterystyczne wisiorki zwane dugo (lub duge). Wykonano je z wygładzonego kamienia oraz żelaza. Według wierzeń Dogonów, dugo są wsparciem duchowym, materialnym ucieleśnieniem więzi pomiędzy noszącym je człowiekiem a siłami nadprzyrodzonymi. Dugo natchnione są nyama – siłą życiową przodków. Łączą noszących je kobiety i mężczyzn z niedawnymi zmarłymi, po których odziedziczyli nanie (wcielenie). Dogonowie wierzą, że każdy człowiek jest wcieleniem swojego przodka, z tym rozróżnieniem, że kobiety są nanie przodków żeńskich, a mężczyźni przodków męskich. Dugo zakładane jest również dla podkreślenia funkcji, jaką dana osoba pełni w życiu wspólnoty. Hogonowie – kapłani kultu lebe, uważani za autorytet w dziedzinie religii, noszą dugo, aby zaznaczyć swoją rolę religijną oraz podkreślić związek z mitycznym przodkiem Lebe, którego kult podtrzymują. Dugo noszą również kobiety obdarzone przez Ammę – boga-stwórcę darem jasnowidzenia.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn