• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura łużycka

Pinceta

  • akcesoria, pinceta
Pinceta
375
57
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • przybory toaletowe
  • groby
  • badania wykopaliskowe
  • badania archeologiczne
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • Stubenrauch, Adolf Gustav (1855-1922)
  • cmentarzyska > cmentarzyska popielnicowe
  • ornamenty
  • motywy > motywy jodełkowe
  • wyposażenie > wyposażenie grobowe

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/15854
  • Autor/Wytwórcakultura łużycka
  • NazwaPinceta
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstaniaokoło -900 - -750
  • Technikaodlew, puncowanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 1.4 cm (wysokość)
      • 7.5 cm (szerokość)
      • 17.3 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • ST.M.7 Grab 36
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
  • Kolekcjaepoka brązu i wczesna epoka żelaza
  • Miejsce zebrania w terenieSzczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Dość masywna pinceta z brązu o wyraźnie przewężonym kabłąku przechodzącym w szerokie trójkątne ramiona. Brzegi kabłąka są zdobione drobnymi nacięciami i podwójną linią rytą. Natomiast po środku ramion trzy niewielkie ozdobne guzki wyznaczają trójkąt, którego dwa boki tworzy liniowy ornament w postaci motywu tzw. jodełki. Powierzchnia zabytku pokrywa zielona szlachetna patyna.

Ponadczasową formę tych doskonale zachowanych szczypczyków odnaleźć można w wielu współczesnych pincetach kosmetycznych. Jednak w odróżnieniu od używanych obecnie przyborów, powierzchnię zabytku pokrywa zielona tzw. szlachetna patyna, która charakteryzuje wiele znalezisk archeologicznych wykonanych z brązu. Wzdłuż brzegów szczypczyków biegnie drobny nacinany ornament, natomiast po środku ramion rozmieszczono trzy niewielkie guzki pełniące funkcję ozdobną, ale także wyznaczające dokładne miejsce dla palców uruchamiających przyrząd.

Przedmiot pochodzi z cmentarzyska ludności kultury łużyckiej, odkrytego w południowo-zachodniej części Cmentarza Centralnego w Szczecinie (dawniej Hauptfriedhof). Pierwsze informacje o odsłonięciu, podczas robót ziemnych, urn pradziejowych na tym terenie pojawiły się w lokalnej prasie w kwietniu 1907 roku. Sześć popielnic i szpilę z brązu, zabezpieczył wówczas dr Hugo Lemke (nauczyciel, historyk, długoletni przewodniczący szczecińskiego Towarzystwa Historii Pomorza i Starożytności, honorowy Konserwator Zabytków Kultury). Prace wykopaliskowe w obrębie nekropoli podjął tuż po zgłoszeniu odkrycia, Adolf Stubenrauch, wieloletni opiekun zbiorów wspomnianego Towarzystwa i miłośnik archeologii. W sumie zostało przez niego udokumentowanych 60 grobów, były to głównie pochówki popielnicowe bez kamiennego obwarowania oraz pojedyncze groby bezpopielnicowe. Niektóre urny miały pokrywy w formie mis, nieliczne zawierały drobne przedmioty z brązu. Prezentowane szczypczyki stanowiły wyposażenie grobu nr 36. Tkwiły w misowatej urnie, w której oprócz przepalonych kości był także bardzo zniszczony trzpień szpili z brązu.

Znalezisko ze Szczecina datowane na V okres epoki brązu, czyli na lata około 900–750 BC, reprezentuje typ zdobionej pincety, który na terenie Polski znany jest zaledwie z kilku odkryć ograniczonych do Pomorza. Podobne egzemplarze rejestrowane są często w Danii, Szlezwiku-Holsztynie i północnych Niemczech.  

Dorota Kozłowska


wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin