• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Syvertz, Daniel (czynny 1672-1676) - mennica Szczecin (około 1176-1754)

1/24 talara (grosz)

  • moneta
1/24 talara (grosz)
  • 1/24 talara (grosz)
81
16
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • herby > Gryf (herb), sentencje > sentencje łacińskie, Karol XI Wittelsbach, król Szwecji (1655-1697), mennictwo > zinnejska stopa mennicza, mennictwo > mennictwo pomorskie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/923
  • Autor/WytwórcaSyvertz, Daniel (czynny 1672-1676) - mennica Szczecin (około 1176-1754)
  • Nazwa1/24 talara (grosz)
  • Miejsce powstaniaSzczecin (województwo zachodniopomorskie), Pomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • Czas powstania1672
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 21.4 mm (średnica)
      • 1.85 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak:
    • kroczący gryf w lewo, trzymający w łapie uniesiony do góry miecz:
    • ; Syvertz, Daniel (czynny 1672-1676)
    • 2. Napis:
    • CAROLUS XI.D.G.REX SUECIAE D.S.P
    • 3. Napis:
    • 24 | EINEN | REICHS | DALER
    • 4. Napis:
    • IN IEHOVA SORS. MEA. 1672 D.S
    • 5. Sygnatura:
    • DS
    • 6. Napis:
  • Sposób nabycianieznany, dawne zbiory MPZ
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie ukoronowany gryf w lewo, trzymający w łapie miecz uniesiony do góry. W sznurowym otoku napis: CAROLUS XI.D.G.REX SUECIAE D.S.P (Karol XI z łaski Bożej król Szwecji, książę szczecińsko-pomorski).

Na rewersie napis w czterech wierszach 24/ EINEN/ REICHS/ DALER. W sznurowym otoku napis: IN IEHOVA SORS. MEA. 1672 D.S (w Bogu mój los).


Grosze z imieniem i tytulaturą szwedzkiego króla Karola XI (1655–1697) należą do pomorskiego systemu monetarnego, który funkcjonował niezależnie od szwedzkiego. Mennica w Szczecinie biła te nominały z przerwami w latach 1670–1688. W obiegu miały zastąpić popularne podwójne szelągi, których produkcji zaprzestano, a te pozostające w obiegu zdewaluowano do półtora szeląga. Wysokie ceny srebra doprowadziły do spadku wartości monet srebrnych do złotych i nieopłacalności bicia drobnych monet. Kurs wymienny monet były bowiem przez władze narzucony, zgodnie z ogólną tendencją na rynku. W 1667 roku, na podstawie unii monetarnej w Zinna (Jüterbog, Niemcy), wprowadzono nową, wyższą stopę menniczą i nowego 24-groszowego talara, zwanego kurantowym. Starego talara Rzeszy liczono po 28 groszy. Sprawy mennicze powierzono nowemu dzierżawcy i mincmistrzowi szczecińskiej mennicy w latach 1672-1676, Danielowi Syvertzowi, którego inicjały znajdujemy na wielu nominałach srebrnych i złotych.

Na stemplach groszy zachowany został ogólny schemat wyobrażeń. Na awersie odnoszący się do władcy, a na odwrocie do nazwy nominału bitego według stopy zinnejskiej. Nie pojawia się na nich charakterystyczne dla groszy jabłko panowania z krzyżem. Na prezentowanym egzemplarzu widnieje dekoracyjne wyobrażenie upierzonego gryfa z szeroko otwartym dziobem i uniesionym mieczem, który ma wyraźnie bojową wymowę. W otoku umieszczono pełne imię króla, mimo że dopiero w 1672 roku został uznany za pełnoletniego i mógł sprawować bezpośrednie rządy. Wśród napisów zwraca uwagę sentencja: IN JEHOVA SORS MEA (w Bogu mój los), która była również życiową dewizą poprzednika Karola XI na tronie – Karola X Gustawa (1622–1660).

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin