• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik)

Cedzak

  • przybory kuchenne, cedzak
Cedzak
791
116
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • Dziwna (rzeka
  • Polska)
  • archeologia > archeologia podwodna
  • gotowanie
  • przedmioty naprawiane

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/19087/5
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik)
  • NazwaCedzak
  • Czas powstania601 - 1000
  • Technikawyklepanie
  • Materiałstop miedzi
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 11.2 cm (wysokość)
      • 18.1 cm (średnica)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieWolin (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciabadania terenowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Cedzak wykonano ze stopu miedzi. Ma asymetryczny kształt. W części górnej jest węższy i owalny, w części dolnej szerszy z zaokrąglonym dnem. Przedmiot zaopatrzony jest w dwa trójkątne ucha. Na powierzchni wewnętrznej widoczne liczne ślady po formowaniu kształtu blachy powstałe w wyniku uderzenia tępym przedmiotem. Na rozklepanej powierzchni można zaobserwować liczne naprawy zasklepionych pęknięć i dziur. Do reperacji uszkodzeń wykorzystano fragmenty blachy tego samego stopu i w zależności od stopnia ubytku dokonywano naprawy z jednej lub z obydwu stron. Na dnie cedzaka znajdują się niewielkich rozmiarów otwory. 

Cedzak ze stopu miedzi odkryto podczas podwodnych badań archeologicznych przeprowadzonych w 1952 roku przez Władysława Filipowiaka w Wolinie, pow. kamieński. Wydobyty został z mułu rzecznego na głębokości 9,52 m podczas prac hydrotechnicznych. Oprócz cedzaka natrafiono wówczas na dwa kotły, także wykonane ze stopu miedzi. Cedzak wykonano metodą rozklepywania arkusza blachy i formowania zaplanowanego kształtu. Jest zaopatrzony w dwa trójkątne ucha o wysokości 2,8 cm z otworami. Na powierzchni wewnętrznej widoczne są liczne ślady po formowaniu kształtu naczynia powstałe w wyniku uderzenia w blachę tępym narzędziem. Można także zaobserwować pozostałości zabiegów naprawczych – zasklepiania pęknięć i dziur. Do reperacji uszkodzeń wykorzystywano fragmenty blach, które nakładano z jednej lub z dwóch stron, w zależności od stopnia ubytku. W przypadku największego uszkodzenia zastosowano łatkę blachy o wymiarach 8 × 5 cm, przytwierdzając ją 12 niewielkimi nitami. Dno cedzaka ma liczne otwory o średnicy około 0,3 cm. Naczynie wykonano najprawdopodobniej z uszkodzonego kotła, który w wyniku licznych napraw nie spełniał już swojej pierwotnej funkcji.

Grzegorz Durdyń

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin