- Czcionka:
- Kontrast:
Maria o drobnej, smukłej sylwetce siedzi frontalnie na tronie o lekko podwyższonych bokach. Dłonią podtrzymuje dziecko ułożone w pozycji siedzącej z lekko podkurczonymi nogami i usytuowane na jej lewym kolanie. Postaci ubrane są w długie tuniki opadające podłużnymi wąskimi fałdami rytmicznie różnicującymi powierzchnię szat. Figura o drążonym odwrociu została opracowana jako przyścienna. Powierzchnia rzeźby jest uszkodzona, zwłaszcza w partii twarzy Marii; nosi liczne ślady po owadach. Głowa Jezusa i prawa ręka Marii nie zachowały się. Pozostałości polichromii widoczne są w zagłębieniach rzeźby.
Rzeźba Marii tronującej z Dzieciątkiem jest najstarszą z zachowanych maryjnych figur kultowych pochodzących z terenu Pomorza Zachodniego. Reprezentuje typ przedstawienia określany mianem Tronu Mądrości (łac. Sedes Sapientiae), popularny zwłaszcza w środowisku zakonu cysterskiego.
Tronem Mądrości nazywał Marię św. Bernard z Clairvaux (1090–1153). Termin zaczerpnięty z wczesnochrześcijańskich utworów literackich odnosi się do idei Marii stanowiącej tron Wcielonego Logosu – Mądrości Bożej, zgodnie z dogmatem jej Bożego rodzicielstwa.
Typowy dla sztuki romańskiej hieratyzm postaci osiągnięto poprzez statyczną i niemal schematyczną kompozycję rzeźby budowanej z prostych brył, minimalizm gestów oraz rytmizację modelunku szat. Stylistyka ta docierała na Pomorze w XIII wieku poprzez Gotlandię stanowiącą ówcześnie centrum handlowe i artystyczne regionu bałtyckiego. Figury tego typu zwykle ustawiane były w nastawach ołtarzowych o strukturze baldachimowej.
Fundacja prezentowanej rzeźby wiązana jest z zakonem cystersów z Kołbacza ze względu na jej pochodzenie. Gardno, gdzie figura została znaleziona, niegdyś należało do dóbr tego największego i najważniejszego w średniowieczu opactwa na Pomorzu.
Rzeźba prezentowana jest na wystawie stałej Misterium Światła. Sztuka średniowieczna na Pomorzu.
Kinga Krasnodębska
