Okrągły krążek, na którego awersie w środku wytłoczony jest wizerunek syreny z tarczą i mieczem (z herbu Warszawy), w dolnej części zaś trzy fale. Wizerunek Syreny otoczony jest pierścieniem, na którym w dolnej części umieszczony jest napis: ZA WARSZAWĘ, a w górnej części oddzielonej od dolnej zniczami umieszczone są daty: 1939 – 1945, pomiędzy którymi znajduje się miecz Syreny. Na rewersie umieszczony jest napis w czterech wierszach oddzielonych poziomymi liniami: RP / OBROŃCOM / BOJOWNIKOM / OSWOBODZICIELOM, a pod nim dwa liście dębu. Medal posiada czerwoną wstążkę z żółtymi paskami po bokach.
Medal za Warszawę 1939–1945 to polskie odznaczenie wojskowe ustanowione dekretem Krajowej Rady Narodowej z dnia 26 października 1945 roku. Nadawane było jednorazowo osobom biorącym czynny udział w obronie Warszawy w 1939 roku, walczącym w ruchu oporu w latach 1939-1945, uczestnikom powstania warszawskiego i żołnierzom biorącym udział w wyzwoleniu Warszawy w styczniu 1945. Odznaka została zaprojektowana przez Stanisława Łozę (1888–1956) i Stanisława Gepnera (1889–1965).
Medal nadawany był początkowo przez Ministra Obrony Narodowej i Prezydium Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację (1945-1949), następnie, od 1958 roku również przez Radę Państwa, a od 1989 przez Prezydenta RP. Jedną z pierwszych osób, które otrzymały medal, był prezydent Polski Bolesław Bierut (1892–1956) oraz niektórzy wysocy rangą polscy wojskowi, tacy jak Michał Rola-Żymierski (1890–1989). Z powodów politycznych większość członków Armii Krajowej nie została odznaczona.
Ustawa z 16 października 1992 roku, zmieniona ustawą z 22 czerwca 1995 roku, nadawanie medalu kończyła z dniem 8 maja 1999.
Nie są znane informacje o osobie uhonorowanej prezentowanym egzemplarzem odznaczenia, które zakupione zostało do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie w 1986 roku.
Anna Lew-Machniak