Drzwi do dużego domu ginna

• Miejsce zebrania w terenieBandiagara, okręg (Republika Mali)
• Sposób nabyciazakup
• Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Drzwi do dużego domu ginna (w języku dogo-so ginna oznacza „wielki dom”, ale też „wielką rodzinę”), który jest siedzibą patriarchy rodu (ginna bana) oraz jego rodziny. Ginna jest też jednocześnie świątynią ku czci przodków. Przechowywane są w nim ołtarze wagem, na których składa się im ofiary. Antenatów upamiętnia się również w małych wnękach formowanych na fasadzie. Zaczyna się je tworzyć od prawego górnego rogu domu. Wnęka usytuowana w tym miejscu jest najstarsza i symbolizuje pierwszego przodka – założyciela rodu. Do niej dobudowuje się poziomo kolejne reprezentujące następujących po sobie antenatów. Gdy utworzona zostanie ostatnia w rzędzie, zaczyna się formować niżej następne, ale tym razem od lewej strony do prawej. W ten sposób kolejne nisze – łańcuch następujących po sobie przodków, a w szerszym znaczeniu pokoleń – tworzy wzór serpentyny nawiązujący do sposobu poruszania się węża.

W fasadzie znajdują się drzwi na biegunie (rodzaj zawiasów) z dwoma czopami: górnym i dolnym, osadzone w drewnianej ramie. Wykonane są z kilku desek zespolonych metalowymi klamrami. Drzwi domu otwierają się zawsze do wewnątrz. Nad drzwiami głównymi prowadzącymi do ginna znajdują się mniejsze prowadzące na stryszek pełniący funkcję składziku. Drzwi domu zamykane są za pomocą drewnianych zamków. Można wśród nich rozróżnić dwa typy: duro kunu, który jest mało widoczny oraz ta koguru, co oznacza „przyczepiony do drzwi”. Zamek ten jest przymocowany do drzwi od strony zewnętrznej i bogato dekorowany.

Drzwi ozdobione są płaskorzeźbionymi motywami antropo- i zoomorficznymi. Można wśród nich rozpoznać postaci przodków, krokodyli ayo-geu, węża oraz żółwi agunuru.

Ewa Prądzyńska