Głowa łysego mężczyzny z długą brodą (Głowa brodatego starca)

• Sygnatury / Napisy / Znaki
  • 1. Napis:
  • ołówkiem:
  • Gio: Batta: Tiepolo
  • ; nieznany
  • 2. Napis:
  • piórem w tonie brunatnym przekreślony:
  • f. 3
  • ; nieznany
  • 3. Napis:
  • piórem w tonie brunatnym:
  • X.rs 36.
  • ; nieznany
  • 4. Napis:
  • piórem w tonie brunatnym obcięty numer:
  • No 3 (...)
  • ; nieznany
  • 5. Napis:
  • ołówkiem starty rosyjski numer inwentarzowy:
  • (…)
  • ; Państwowe Muzeum Ermitażu (1764- )
  • 6. Napis:
  • ołówkiem:
  • 439
  • ; Muzeum Narodowe w Warszawie (1862- )
  • 7. Napis:
  • ołówkiem dawny numer inwentarzowy:
  • MNW 190769
  • ; Muzeum Narodowe w Warszawie (1862- )
• Kolekcjarysunek włoski
• Sposób nabyciapozyskanie własne
• Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rysunek w układzie pionowym na karcie niebieskiego, prostokątnego papieru weneckiego to studium głowy mężczyzny ujętej od dołu z lewej. Twarz starca o łysym czole, silnie zmarszczonych brwiach, z długą ciemną brodą i obfitymi wąsami spogląda w górę. Na skroniach ma nabrzmiałe żyły. Studium odpowiada postaci stojącej w grupie mężczyzn stanowiących ślubną świtę cesarza po prawej stronie fresku Zaślubiny cesarza Fryderyka I Barbarossy z Beatrycze Burgundzką, zdobiącą Salę Cesarską rezydencji biskupiej w Würzburgu. Lewą stronę głowy częściowo przesłania zaznaczony konturowo kołnierz należący do widocznej na fresku postaci mężczyzny stojącego obok.

Rysunek Giambattisty Tiepola przedstawia wyrazistą głowę łysego mężczyzny z bujnym ciemnym zarostem, grubymi żyłami rysującymi się na skroni, spoglądającego w lewo, ku górze spod silnie zmarszczonych, łukowatych brwi. Obły kontur po prawej stronie głowy postaci, częściowo ją przesłaniający, to linia płaszcza innego mężczyzny. Przeznaczenie szkicu ustaliła Maria Mrozińska, polska badaczka twórczości weneckiej rodziny Tiepolów. Zgodnie z jej ustaleniami szkic był rysunkiem pomocniczym wykorzystanym do namalowania głowy postaci stojącej w grupie mężczyzn, z których składała się świta ślubna cesarza Fryderyka Barbarossy w jednej ze scen na fresku Zaślubiny cesarza Fryderyka I Barbarossy z Beatrycze Burgundzką z 1751 roku w Sali Cesarskiej (Kaisersaal) rezydencji biskupiej w Würzburgu. Bohaterowie fresku, Fryderyk I Barbarossa (Rudobrody) z dynastii Hohenstaufów i Beatrycze I Burgundzka, to para cesarska Świętego Cesarstwa Narodu Niemieckiego. Między rysunkiem Tiepola i malowidłem istnieje wyraźna zgodność, choć są też pewne różnice wskazujące, że studium rzeczywiście poprzedzało powstanie fresku. Najważniejsza z nich to przedstawienie długiej brody, która na fresku jest wyraźnie podzielona na dwa pasma i oddana z większą naturalnością. Studium wykonane zostało czarną i białą kredką na niebieskim papierze weneckim.

Rysunek należy do zespołu 36 prac rodziny Tiepolo, największego polskiego zbioru rysunków tej wybitnej i sławnej osiemnastowiecznej, weneckiej rodziny artystycznej.

Ewa Gwiazdowska