• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura Maglemose

Rdzeń wiórowy jednopiętowy

  • odpad produkcyjny, rdzeń
Rdzeń wiórowy jednopiętowy
879
185
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesny mezolit
  • obozowiska
  • prospekcja powierzchniowa
  • społeczności zbieracko-łowieckie
  • krzemieniarstwo
  • eksploatacja

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/783/1
  • Autor/Wytwórcakultura Maglemose
  • NazwaRdzeń wiórowy jednopiętowy
  • Czas powstania-9000 - -7800
  • Technikałupanie twardym tłukiem, łupanie
  • Materiałkamień; krzemień; krzemień kredowy
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 3.2 cm (wysokość)
      • 3.3 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • nazwa stanowiska, numer inwentarza, numer stanowiska w kółku:
    • Płonia A/783/MPZ 2
    • ; Muzeum Narodowe w Szczecinie (1945 - )
  • Kolekcjaepoka kamienia
  • Miejsce zebrania w terenieBukowo, część miasta Szczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Mocno wyeksploatowany rdzeń jednopiętowy podstożkowy wykonany został z krzemienia kredowego dosyć wysokiej jakości. Pięta płaska, bez śladów napraw. Powierzchnia pokryta jest negatywami po krępych i nieregularnych wiórach. Głębokie negatywy sęczków i fal wskazują na wykorzystanie twardego tłuka do produkcji wiórów. Zabytek pokryty jest jasną patyną wskazującą na depozycję w środowisku o lekko kwaśnym odczynie.

Rdzeń wiórowy ze Szczecina-Bukowa pochodzi z prospekcji powierzchniowej przeprowadzonej w 1939 roku. Samo stanowisko zostało odkryte ok. 30–40 lat wcześniej. Wyniki badań prowadzonych na nim przez niemal stulecie pozwalają stwierdzić, że co kilkaset lat nowa grupa zakładała w tym miejscu krótkotrwałe obozowisko. Rdzeń wykonano z krzemienia kredowego dosyć wysokiej jakości. Służył do odbijania półsurowca wiórowego. W chwili porzucenia był już mocno wyeksploatowany, dlatego nie można już odczytać wielu ważnych informacji, zwłaszcza na temat wstępnej obróbki surowej bryły i wczesnych faz eksploatacji. Wiadomo natomiast, że wióry odbijano twardym kamiennym tłukiem. Powierzchnia, w którą uderzał wytwórca, tzw. pięta, została uformowana jednym odbiciem i nie była poprawiana. Śladów wyrównywania nie ma także krawędź pomiędzy piętą a odłupnią – powierzchnią, z której „odpada” półsurowiec. Są to ważne spostrzeżenia, świadczące o wysokich kompetencjach wytwórcy. Rdzeń był intensywnie wykorzystywany aż do momentu, gdy ze względu na niewielki rozmiar nie mógł być utrzymany w dłoni. Rdzeń ze Szczecina-Bukowa należy łączyć z wczesną kulturą Maglemose datowaną na wczesne fazy mezolitu. Typowym elementem krzemieniarstwa społeczności tej kultury jest pozyskiwanie półsurowca wiórowego z rdzeni tzw. jednopiętrowych przy użyciu twardego tłuka. Świadczy o tym nieregularny kształt wiórów, które są jednocześnie dość grube. W charakterze narzędzi często wykorzystywano surowe odłupki i wióry, bez retuszowania krawędzi. W porównaniu ze schyłkowym paleolitem krzemieniarstwo wczesnego mezolitu sprawia wrażenie bardzo uproszczonego.

Michał Adamczyk

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin