- Czcionka:
- Kontrast:
Brązowy naszyjnik kołnierzowaty zwany także napierśnikiem składa się z trzech półksiężycowatych obręczy o różnej średnicy, zestawionych w koncentryczny układ. Ich końce schodzą się ze sobą, tworząc wspólne zakończenie w formie niewielkich wolutowych uszek. W wolnych przestrzeniach między kręgami znajdują się krótkie, proste poprzeczne łączniki: 5 między zewnętrzną i środkową obręczą i 4 między środkową i wewnętrzną. Kręgi mają przekrój poprzeczny C-kształtny. Powierzchnie ozdoby dekoruje ukośne żłobkowanie imitujące skręcony sznur. Na największej zewnętrznej obręczy, w pobliżu łączenia z innymi, widoczne są pasma ukośnych nacięć, po siedem z każdej strony. Na obydwu końcach naszyjnika wyryto motywy trójkąta. Barwa ciemnobrązowa ze śladami zielonej patyny w zagłębieniach żłobkowania, na jednym z końców w obszarze ukośnych nacięć złotawa.
Tak okazałe naszyjniki kołnierzowate z brązu zwane są inaczej napierśnikami. Prezentowany egzemplarz, składający się z trzech półksiężycowatych obręczy zakończonych niewielkimi wolutowymi uszkami został odlany w całości w specjalnej formie. Dekoracyjności tej ciekawej ozdobie dodaje nie tylko ukośne żłobkowanie powierzchni, imitujące skręcony sznur, ale również niewielkie poprzeczki-łączniki rozmieszczone efektownie między obręczami.
Naszyjnik został odkryty w trakcie orki w 1868 roku. Stanowił element dużego skarbu, który tuż po odkryciu nabył dr Zimmermann, kolekcjoner z Prenzlau. W 1872 roku zabytki sprzedano następnie do zbiorów Königliche Museen zu Berlin (obecnie Staatlichen Museen zu Berlin - pol. Berlińskie Muzea Państwowe) – łącznie 26 przedmiotów: 2 naszyjniki, 2 bransolety, 2 naramienniki spiralne i ich fragmenty, 2 zapinki, 2 guzy do pasa, 6 ozdobnych tarczek, 4 zestawy brzękadeł, 3 wisiorki i spiralną tarczkę. Nie był to jednak cały skarb, gdyż przynajmniej jeden kolejny naszyjnik trafił do Szczecina bezpośrednio z Heimatmuseum Dramburg (muzeum historii lokalnej w Drawsku). Dlaczego tak się stało? Trudno odpowiedzieć. Stanowi to zagadkę, którą być może kiedyś uda się rozwikłać. Jedno jest pewne, dawne szczecińskie muzeum zyskało cenny zabytek o dużych walorach ekspozycyjnych.
Napierśnik z Kalisza Pomorskiego, datowany na V okres epoki brązu, czyli lata około 900–750 BC, reprezentuje grupę naszyjników wzorowanych na wytworach z kręgu kultury nordyjskiej. Tworzy ich lokalną pomorska odmianę – niepowtarzalną i wyjątkową, która jako import z Pomorza spotykana jest także w północnej Wielkopolsce.
Dorota Kozłowska
