• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura łużycka

Talerz zdobiony, naczynie zdobione

  • talerz
Talerz zdobiony, naczynie zdobione
702
76
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • garncarstwo
  • warsztaty garncarskie
  • piece > piece garncarskie
  • ornamenty
  • motywy > motywy solarne
  • żłobkowanie
  • symbole > Słońce (symbol)
  • badania archeologiczne
  • Lemcke, Hugo (1835-1925)
  • Stubenrauch, Adolf Gustav (1855-1922)
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/11301
  • Autor/Wytwórcakultura łużycka
  • NazwaTalerz zdobiony, naczynie zdobione
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, kraina historyczna (Europa)
  • Czas powstaniaokoło -900 - -750
  • Technikalepienie ręczne, kanelowanie, żłobkowanie, wypalanie
  • Materiałceramika
  • Kolekcjaepoka brązu i wczesna epoka żelaza
  • Miejsce zebrania w terenieBartkowo (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Talerz gliniany o jednolitym, brązowym zabarwieniu, z delikatnie wypukłym dnem, na krawędziach ozdobiony bogato skośnym, plastycznym kanelowaniem. Jego środkową część, na wewnętrznej powierzchni, wypełnia żłobkowany motyw solarny w formie rozchodzących się promieni wpisanych w okrąg złożony z kilku pierścieni. Poniżej krawędzi znajdują się dwa niewielkie otworki.

Talerz ma prawie trzy tysiące lat, wykonany został z gliny i znakomicie wypalony. Jest to bardzo dekoracyjny okaz z delikatnie wypukłym dnem, ozdobiony na krawędzi skośnym żłobkowaniem. Jego środkową część wypełnia efektowny motyw solarny, symbolizujący promienie słoneczne rozchodzące się we wszystkich kierunkach. Dwa niewielki otworki widoczne nieco poniżej krawędzi służyły do zawieszenia talerza na sznurku lub rzemyku. Znalezisko pochodzi z warsztatu garncarskiego kultury łużyckiej badanego wykopaliskowo w 1892 roku przez Hugo Lemckego oraz Adolfa Stubenraucha – dwóch miłośników archeologii i historii o szerokich zainteresowaniach kulturą. Dzięki ich staraniom odsłonięto i wyeksplorowano piec do wypału ceramiki, a w nim szczątki ponad stu naczyń, niektóre ze śladami deformacji na skutek wtórnego przepalenia w ogniu. Badacze ci ustalili, że piec zbudowany z drewna i wylepiony gliną zawalił się podczas procesu wypalania naczyń. Pracownia garncarska z Bartkowa z końca epoki brązu jest największą spośród pięciu znanych tego typu pracowni na Pomorzu, która z całą pewnością specjalizowała się w wytwarzaniu pięknie dekorowanych talerzy. Formy te są najbardziej charakterystycznymi wyrobami kultury łużyckiej z V okresu epoki brązu (ok. 900–750 BC) w strefie pomorsko-brandenburskiej. Bez wątpienia stanowią świadectwo nie tylko dużych umiejętności poszczególnych garncarzy, ale także wysokiego poziomu ówczesnego garncarstwa.

Dorota Kozłowska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin