Plan Szczecina i okolic

• Sygnatury / Napisy / Znaki
  • 1. Napis:
  • nadruk czarny w prostokącie o czarnym konturze:
  • PLAN | von | STETTIN | und Umgegend. | Verlag von Friedr. Nagel (Paul Niekammer) | Stettin | 1894 | Massstab 1:10000 .| .. Pferdebahn .... Eisenbahn .... Grenzen der Gemeinde-Bezirke | Lith.u.Druck v. F.M.Lenzner, Stettin
  • 2. Napis:
  • nazwa miasta wersalikami, czcionką szeryfową z trójwymiarowym konturem:
  • * Städt. Realgzmnasium * Lehrer-Bibliothek | XII.A.3.(95) | X
  • 3. Pieczęć:
  • owalna, niebieska pieczęć z napisem w otoku i odręcznym dopiskiem tuszem wewnątrz:
• Sposób nabyciadarowizna
• Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Plan miasta w skali 1:10000 z zaznaczeniem obwodowej linii kolejowej. Na planie zaznaczono rzekę z dwoma odnogami, nazwy dzielnic, tereny zabudowane i leśne. Legenda u dołu w wydzielonym polu prostokąta z napisem: PLAN von STETTIN und Umgegend. Verlag von Friedr. Nagel (Paul Niekammer) Stettin 1894 Maßstab 1:10000 ... Pferdebahn .... Eisenbahn .... Grenzen der Gemeinde-Bezirke Lith.u.Druck v. F.M.Lenzner, Stettin

Jednym z istotnych elementów przyczyniających się do rozwoju miasta jest jego włączenie do lokalnej i ogólnokrajowej sieci komunikacyjnej. W XIX wieku coraz większą popularność zyskiwał transport kolejowy, dzięki któremu można było szybko i bezpiecznie przemieszczać się w obrębie danej aglomeracji, ale także na dłuższych dystansach. Kolej zrewolucjonizowała transport lądowy zapewniając masowy ruch pasażerski, jak i towarowy. 

Włączenie Szczecina do sieci komunikacji kolejowej podniosło atrakcyjność miasta i jego konkurencyjność wobec innych ośrodków miejskich. Choć poprowadzenie torów i wybudowanie dworca w zaplanowanej lokalizacji wymagało przekształceń przestrzennych, to pierwszy pociąg odjechał trasą łączącą Berlin ze Szczecinem już w 1843 roku.  Z czasem także linie kolejowe zaczęły łączyć ze sobą poszczególne dzielnice miasta. W 1983 roku Królewska Dyrekcja Kolei Żelaznych w Berlinie opracowała projekt wydłużenia połączenia kolejowego w kierunku północnym aż do Polic. Budowę linii obwodowej Szczecin Główny – Jasienica przeprowadzono jednak dopiero w latach 1896 – 1898. Po 1898 roku linię zaczęto rozwijać o nowe bocznice kolejowe przy zakładach przemysłowych rozlokowanych wzdłuż Odry. 

Prezentowany kolorowy plan Szczecina z 1894 roku ukazuje planowaną jednotorową linię kolejową otaczającą miasto od zachodu a biegnącą w kierunku północnym oraz jej przedłużenie przez Łasztownię (Lastadie) i Dąbie (Altdamm), wraz z zaznaczeniem dzielnic wchodzących w skład aglomeracji, rzekę Odrę z jej dwoma odnogami: Duńczycą i Parnicą. Mapa obrazuje również ówczesny kierunek rozbudowy śródmieścia – wypełnienie części zachodniej miasta wielorodzinną zabudową w postaci kamienic. Na Łasztowni zaś widoczne są jeszcze zarysy dawnych fortów, ale dodano już także projekt przyszłego portu wolnocłowego.

Małgorzata Peszko