- Czcionka:
- Kontrast:
Naczynie gliniane uformowane na kole garncarskim. Kształt cylindryczny. Pod krawędzią szerokiego wlewu dwa dookolne ryte paski. Poniżej zamocowane taśmowe ucho sięgające poniżej połowy wysokości kufla. Na uchu mocowana cynowa pokrywka ozdobnie grawerowana, z paluchem w kształcie kuli. Szkliwiony obustronnie, dekorowany ręcznie. Dominantą kompozycji jest owalny kartusz - kwiat zdobiony na zewnątrz i w środku stylizowanymi motywem kwiatowymi oraz datą (1804) w centrum. Bliżej ucha naczynia także kwiaty. Całość w kolorach: zielonym, żółtym i fioletowym .
Ceramiczny kufel z cynową przykrywką był przez długi czas nieodłącznym atrybutem piwosza, aż do czasu, gdy glinę zastąpiło szkło. W 1. połowie XIX wieku odnotowano spadek konsumpcji piwa, niezwykle popularnego przez wieki napoju alkoholowego. Zmniejszyła się także liczba browarów. Ich likwidacja, szczególnie małych, wiejskich przedsiębiorstw, była związana z rozwojem gorzelnictwa, a produkcją wódki zajmowały się gorzelnie wielkich właścicieli ziemskich. W 1849 roku na Pomorzu Zachodnim były czynne 304 browary, z czego na wsi tylko 51 (17%). Odnotowano natomiast 463 małych, nieprofesjonalnych browarów wiejskich warzących piwo na potrzeby własne i najbliższego otoczenia*.
Prezentowany kufel datowany na 1804 rok pochodzi z okresu, kiedy piwo zajmowało jeszcze naczelne miejsce wśród pitych przez chłopstwo alkoholi. Aby go wyprodukować garncarz przygotowywał najpierw glinę o małej zawartości żelaza i formował ją na kole garncarskim w pożądany kształt. Następnie, planując bogatą ornamentację kufel wypalał w piecu garncarskim na biskwit, potem poddawał szkliwieniu, a po przestudzeniu jego żona (lub córka) wykonywała malaturę farbami, po czym powtórnie kufel był wypalany. W wysokiej temperaturze szkliwo stapiało się z tlenkami metali, tworząc trwałą, równomierną i błyszczącą powierzchnię. Ostatnim etapem był montaż przykrywki wytworzonej na zamówienie garncarza w warsztacie konwisarskim.
*wg Bogdan Wachowiak, Pozarolnicze działy gospodarki wiejskiej. W: Historia Pomorza, t. I–II, część I, s. 310–314. Poznań 1993
Iwona Karwowska
