• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura Ertebølle

Harpun ornamentowany z jednym zadziorem

  • harpun, sztuka mobilna
Harpun ornamentowany z jednym zadziorem
971
187
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • ornamenty
  • sarny
  • społeczności zbieracko-łowieckie
  • rybołówstwo
  • znaleziska przypadkowe
  • Odra, rzeka (Polska)
  • Eggers, Hans Jürgen (1906-1975)
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • Heimatmuseum des Kreises Usedom-Wollin (Świnoujście, 1911-1945)
  • Świnoujście (województwo zachodniopomorskie)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22062
  • Autor/Wytwórcakultura Ertebølle
  • NazwaHarpun ornamentowany z jednym zadziorem
  • Czas powstania-5400 - -4100
  • Technikazmiękczanie, cięcie, skrobanie, struganie, gładzenie
  • Materiałporoże sarnie
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 25.7 cm (wysokość)
      • 2.5 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • nazwa stanowiska:
    • P […] | PÖLITZ
    • ; Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945)
  • Kolekcjaepoka kamienia
  • Miejsce zebrania w tereniePolice (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Harpun wykonany z prawej tyki poroża dorosłego, zdrowego samca sarny z zachowanym możdżeniem i fragmentem mózgoczaszki. Posiada zadzior powstały po zaostrzeniu jednego z parostków tyki oraz obustronnie ściętą podstawę z dwoma poprzecznie usytuowanymi pozostałościami możdżenia, widoczne jest także wnętrze mózgoczaszki. Narzędzie pokryte jest pięcioma seriami ukośnych i poprzecznych nacięć. W części środkowej harpuna tworzą ułożony pasmowo ornament kratki, pod zadziorem i przy podstawie przyjmują formę poprzecznych linii. Przy ostrzu powyżej zadziora widoczne jest złamanie, które zostało sklejone. Barwa zabytku ściemniała na skutek długotrwałego przebywania w osadach rzecznych.

Harpun z jednym zadziorem, odkryty w Policach, pow. policki, wykonano z dużej tyki dorosłego, zdrowego samca sarny, upolowanego późnym latem lub jesienią, o czym świadczy obecność możdżenia i resztki mózgoczaszki. Sądząc po rozmiarach poroża osobnik ten był większy od współczesnych saren. Harpun pokryty jest ornamentem, na który składają się serie ukośnych nacięć tworzących kratkę w części środkowej oraz linie poprzeczne pod zadziorem i przy podstawie. Tego rodzaju motywy zdobnicze są charakterystyczne dla sztuki społeczności łowiecko-zbierackich w północnej części Europy. Dzieje harpuna z Polic od momentu odkrycia są skomplikowane i niejasne. Zgodnie z najbardziej wiarygodną wersją, został wydobyty z dna Odry w rejonie Polic, w trakcie pogłębiania jej koryta latem 1934 roku. Początkowo miał trafić do Heimatmuseum w Świnoujściu. Ówczesny dyrektor tamtejszej placówki, rektor Burkhardt, przekazał go następnie do zbiorów muzeum w Szczecinie. Notatkę z przyjęcia harpuna sporządził Hans Jürgen Eggers. Dołączył do niej rysunek harpuna z opisem „Aus der ODER bei PÖLITZ, kr. Randow”, ale w tekście konsekwentnie wskazuje na Szczecin-Podjuchy, jako miejsce jego znalezienia. Pod koniec drugiej wojny światowej harpun wraz z innymi wartościowymi elementami zbiorów muzeum został ukryty poza Szczecinem w obawie przez bombardowaniami. Ostatecznie trafił do Muzeum w Stralsundzie, skąd powrócił do Szczecina w ramach polsko-niemieckiej wymiany zabytków w latach 2009–2010.

Michał Adamczyk

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin