• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura Maglemose; kultura Kongemose

Hak rybacki typu V (Clark)

  • hak rybacki
Hak rybacki typu V (Clark)
968
196
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zwierzęta > łosie
  • jeleniowate > jelenie
  • środkowy mezolit
  • późny mezolit
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • społeczności zbieracko-łowieckie
  • rybołówstwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22060
  • Autor/Wytwórcakultura Maglemose; kultura Kongemose
  • NazwaHak rybacki typu V (Clark)
  • Czas powstania-7800 - -5400
  • Technikazmiękczanie, łamanie, cięcie, struganie, skrobanie, gładzenie
  • Materiałporoże jelenie
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 13.8 cm (wysokość)
      • 0.8 cm (szerokość)
  • Kolekcjaepoka kamienia
  • Miejsce zebrania w terenieRadusz (województwo pomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Hak wykonano z poroża jelenia lub łosia, wykorzystując naturalną krzywiznę pomiędzy dwoma sąsiadującymi parostkami. Dolna część stanowiąca łuk haku jest ostro zakończona w typowy dla środkowego i późnego mezolitu sposób (tzw. typ V według J.G.D. Clarka). W górnej części trzonka znajduje się sercowate zgrubienie, służące do mocowania haku na lince. Ślady strugania widoczne są na powierzchni ostrza, gardzieli, na krawędziach łuku oraz zgrubieniu trzonka. powierzchnia zabytku pokryta jest niewielkimi plamkami margla. Na ostrzu haka znajdują się liczne zagładzenia i wyświecenia powierzchni powstałe na skutek używania. Pomarańczowo-brązowa barwa jest efektem długotrwałego zalegania w środowisku beztlenowym.

Hak do połowu ryb wykonany z poroża jelenia lub łosia, znaleziony w Raduszu, pow. bytowski w nieznanych okolicznościach, został przekazany w 1879 roku do zbiorów szczecińskiego Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde przez majora von Stehl ze Słupska. Wytwarzanie narzędzi i przyborów z poroża zawsze poprzedzała faza zmiękczania surowca i przygotowanie półwytworu, który następnie poddawano dalszej obróbce. Wyraźne ślady pozostawia ścinanie i struganie kolejnych warstw narzędziami krzemiennymi. W procesie produkcji wytwórca starał się maksymalnie wykorzystać naturalne krzywizny surowca i dostosować je do swoich potrzeb, co dobrze obrazuje hak z Radusza. Ostre zakończenie dolnej części haka jest cechą charakterystyczną wyrobów tego typu dla ludności środkowego i późnego mezolitu. W górnej części trzonka można zaobserwować zgrubienie, które miało na celu wykonanie odpowiedniego węzła mocującego hak na lince. Haki rybackie wytwarzane z kości i poroża przez ludność reprezentującą zbieracko-łowiecki tryb życia w okresie wczesnego i środkowego holocenu są znaleziskami stosunkowo rzadkimi. Znane są głównie z północnych i wschodnich terenów Europy, z Danii, Łotwy, Estonii i zachodniej części Rosji. Hak z Radusza wyróżnia wielkość – jest znacznie większy od innych haków rybackich z epoki kamienia.

Michał Adamczyk

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin