• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
warsztat zachodniopomorski (rzeźbiarz)

pojmanie Chrystusa

  • płaskorzeźba, kwatera ołtarza, sztuka sakralna
 pojmanie Chrystusa
650
87
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • ołtarz pasyjny
  • tryptyk
  • książę Bogusław X
  • snycerstwo
  • Księstwo Pomorskie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Szt/185
  • Autor/Wytwórcawarsztat zachodniopomorski (rzeźbiarz)
  • Nazwa pojmanie Chrystusa
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstaniaokoło 1510 - 1520
  • Technikarzeźbienie, malowanie, złocenie
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno > drewno dębowe; pozostałości polichromii; złocenia
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 89 cm (wysokość)
      • 76 cm (szerokość)
      • 20 kg (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • numer inwentarzowy:
    • czerwoną farbą: P.S. 727
    • ; Provinzialmuseum Pommerscher Altertümer Stettin
  • Kolekcjasztuka średniowieczna
  • Miejsce zebrania w terenieUeckermünde (Wkryujście), kościół
  • Sposób nabyciaodzyskanie
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Płaskorzeźbiona płyta o kształcie zbliżonym do stojącego prostokąta o nieregularnym zarysie krawędzi górnej. Przedstawia grupę stłoczonych postaci na tle górzystego pejzażu. W centrum kompozycji stoi zwrócony przodem Chrystus. Ma związane ręce i przytrzymywany jest przez dwóch zwróconych ku niemu żołnierzy. Po prawej stronie stoi Piotr z wysoko uniesionym dużym nożem, którym zamierza się na przewróconego przed nim Malchusa. Po lewej Judasz ukradkiem odchodzi na bok trzymając w dłoni sakiewkę. Na drugim planie stoi czterech żołnierzy. Za nimi wysokie tło o miękko ukształtowanej powierzchni i zarysie sugerującymi górzysty krajobraz. Stan zachowania dobry. Podłużne pęknięcia płyty, miejscowe ubytki drewna.

Przedstawienie stanowi drugi epizod płaskorzeźbionego cyklu pasyjnego niegdyś zdobiącego wnętrze ołtarza głównego w kościele Mariackim we Wkryujściu. Kompozycja w sposób typowy dla Mistrza tego dzieła, ograniczona do niezbędnego minimum narracji, została umieszczona w dość płytkiej i ciasno wykadrowanej przestrzeni, dzięki czemu pierwszoplanowe postaci aresztowanego Jezusa i Piotra, zadającego cios Malchusowi, zostały przybliżone, aby skupić na nich uwagę widza i wydobyć emocjonalne treści sceny. Zbliżenie daje efekt niemal „bezpośredniego” kontaktu z przedstawionymi postaciami, by jeszcze bardziej wzmóc intensywność przeżyć. Widz staje się świadkiem i uczestnikiem wydarzeń Męki Pańskiej.

Niezwykle popularne dla sztuki późnego średniowiecza obrazy o tematyce pasyjnej zaspokajały istotne dla ówczesnej pobożności pragnienie duchowego współuczestniczenia. Kontemplacja męczeńskiej drogi, jaką przeszedł Jezus wzbudzała współczucie i wzruszenie, zachęcając do pokornej skruchy i naśladowania Chrystusa w duchu piętnastowiecznej idei imitatio Christii.

Scena narracyjna ilustruje opisane w ewangeliach wydarzenie Pojmania. Oto Jezus pokornie oddaje się w ręce przybyłych nocą żołnierzy. Jego spokojna, opanowana postawa zwrócona ku widzowi i spętane liną skrzyżowane ręce opuszczone w geście poddania ukazują niewinność, ofiarność i pełną ufności gotowość wypełnienia woli Bożej. Wybudzony z nocnego snu Piotr, który wkrótce trzykrotnie wyprze się Jezusa, teraz w geście obrony atakuje Malchusa, sługę arcykapłana, któremu odcina ucho. Judasz, dopuściwszy się zdrady, umyka dzierżąc w dłoni sakiewkę z trzydziestoma srebrnikami otrzymanymi za wydanie Mistrza, z którym jeszcze przed nastaniem nocy zasiadał przy wspólnej ostatniej wieczerzy.

Kinga Krasnodębska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin