- Czcionka:
- Kontrast:
W dolnej połowie kompozycji przedstawiono plan Szczecina z równolegle do krawędzi rozmieszczonym pasem rzeki Odry oraz łukiem Parnicy po lewej wyznaczającym teren Kępy Parnickiej, zaszrafowanej drobnymi kreskami. Po prawej stronie tej wyspy otoczona umocnieniami Łasztownia, z której dwa mosty prowadzą do głównego miasta, ukazanego w kontekście jego możliwości obronnych. Po wewnętrznej stronie ciąg murów miejskich z basztami i bramami, przed nim fosa, a w pasie zewnętrznym zespół umocnień bastionowych wzniesionych na początku okresu szwedzkiego. Wzdłuż Odry po lewej (południowej) stronie przedstawiono umocnienia ziemne ponad Górnym Wikiem z linią obronną sięgającą gwiaździstego szańca i ciągnącą się dalej łukiem wokół miasta aż do zespołu obozowisk ukazanych po północnej stronie. Ponad Dolnym Wikiem zaznaczono urozmaiconą konfigurację terenu oraz strefę koncentracji wojsk. W prawym dolnym rogu prostokątna tablica stanowiąca część zwoju, na której w formie legendy opisano poszczególne elementy oznaczone literami na planie.
Tytuł na prostokątnej banderoli w centrum u góry: Abbildung der Voortrefflichen Lang/werenden Belägerung der Statt und Vöst/ung Alt Stettin in Pommern, wie dieselbe/ von Ihro Ch. Durch. von Brandenburg im Jahr 1677 de 24 July/ belagert und ch. 16 December erobert worden.
Po bezpotomnej śmierci ostatniego władcy z dynastii Gryfitów, księcia Bogusława XIV (1580–1637) w 1637 roku Szczecin stał się areną konfliktu między Szwecją i Brandenburgią. Na mocy testamentu księcia Brandenburgię wykluczono z prawa do sukcesji pomorskiego tronu, Pomorze zaś miało przypaść Szwedom. Śmierć Gryfity miała miejsce w czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648). Kończący ją pokój westfalski nakazywał podział Pomorza między Szwecję i Brandenburgię. Brandenburczycy i tym razem nie pogodzili się z przegraną. W 1659 i 1676 roku dokonali nieudanych ataków na Szczecin, lecz kolejne oblężenie z 1677 roku było już dłuższe i intensywniejsze od poprzednich. Elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm (1620–1688) postanowił za wszelką cenę zdobyć miasto, nękając je bombardowaniami oraz blokadą. W ten sposób przejął na dwa lata władzę nad miastem. Oblężenie z 1677 roku ówcześni stratedzy ocenili jako niezwykle spektakularne, a Wielki Elektor, który uważał siebie za spadkobiercę dynastii Gryfitów, uznał zdobycie Szczecina za swój sukces militarny i pragnął, by dokonanie to zostało rozpropagowane za pomocą ikonografii. Należał do niej plan Szczecina wykonany między 1677 a 1682 rokiem przez Matthäusa Meriana Młodszego (1621–1687). Pochodzący z Bazylei malarz i sztycharz kształcił się w warsztacie ojca Matthäusa Meriana Starszego, u niemieckiego malarza Joachima von Sandrarta, w Paryżu, oraz w londyńskiej pracowni słynnego Antoona van Dycka. Działał we Frankfurcie, Norymberdze i we Włoszech. Był agentem wielu książąt, a od 1648 roku służył u szwedzkiego feldmarszałka z czasów wojny trzydziestoletniej – Karola Gustawa Wrangla. Prowadził także po ojcu wydawnictwo Theatrum Europaeum, w którym w 1682 roku umieścił miedzioryt z oblężenia Szczecina. Praca ta stanowiła typowy plan militarny, ukazujący miasto w kontekście jego możliwości obronnych. U dołu prawego rogu artysta umieścił legendę do poszczególnych elementów na planie w formie rozwiniętego zwoju.
Małgorzata Peszko
