• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Neubauer, Johann Georg (czynny 1685-1725) (mincmistrz); Marl, Friedrich Eberhard (1688-1743) (rytownik); Lüders, Christian Friedrich (czynny 1702-1742) (medalier); Fryderyk Wilhelm I, król pruski i elektor brandenburski (1688-1740) (emitent)

Półtalar z okazji hołdu Szczecina

  • moneta okolicznościowa
Półtalar z okazji hołdu Szczecina
1053
255
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hołd Szczecina (1721)
  • napisy wielowierszowe
  • portrety władców
  • popiersia
  • monety pamiątkowe
  • monety królewskie
  • Fryderyk Wilhelm I, król pruski i elektor brandenburski (1688-1740) - ikonografia
  • Pomorze Tylne, kraina historyczna (Europa)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/12406
  • Autor/WytwórcaNeubauer, Johann Georg (czynny 1685-1725) (mincmistrz); Marl, Friedrich Eberhard (1688-1743) (rytownik); Lüders, Christian Friedrich (czynny 1702-1742) (medalier); Fryderyk Wilhelm I, król pruski i elektor brandenburski (1688-1740) (emitent)
  • NazwaPółtalar
  • Miejsce powstaniaMarchia Brandenburska, państwo historyczne (Europa); Berlin (Niemcy) (wybicie)
  • Czas powstania1721
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 1.6 mm (wysokość)
      • 38.3 mm (średnica)
      • 13.18 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Sygnatura, stempel:
    • inicjały:
    • F.M.
    • ; Marl, Friedrich Eberhard (1688-1743)
    • 2. Sygnatura, stempel:
    • inicjały:
    • L
    • ; Lüders, Christian Friedrich (czynny 1702-1742)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie popiersie króla w zbroi, na której szarfa dowódcza w prawo. Poniżej litera L, w otoku napis:

FRID.WILH.D.G.REX.BORVSS.EL.BRAND (Fryderyk Wilhelm z Bożej łaski król Prus, elektor Brandenburgii).
Na rewersie napis w 11 wierszach:
NACH DEM./STETTIN./SAMBT.DEM.DISTRICT./ZWISCHEN.DER.ODER./VND.DER.PEHNE.VON.DEN/SCHWEDEN.AN.PREVSSEN./CEDIERET.WORDEN.HA/BEN.DIE.VNTERTHANEN./IHRE.HVLDIGVNG.GE/LEISTET.DEN.X.AVG./MDCCXXI./.:.W odcinku inicjały .F.M. (po tym, jak Szczecin razem z dystryktem między Odrą i Pianą, został przez Szwedów przekazany Prusom, poddani złożyli swój hołd 10. sierpnia 1721).

Podczas trzeciej wojny północnej (1700–1721) Szczecin dostał się pod pruski zarząd (1713). Przyłączenie części szwedzkiego Pomorza Zachodniego do Prus potwierdził pokój w Sztokholmie w 1720 roku. Szwecja przekazała te tereny oraz wyspy Uznam i Wolin za dwa miliony talarów. W 1721 roku król Prus Fryderyk Wilhelm I (1713–1740) przyjął na dziedzińcu zamkowym w Szczecinie hołd od mieszczan. Z tej okazji w Berlinie zostały wybite monety i medale okolicznościowe, w bardzo podobnych, mocno oficjalnych schematach przedstawieniowych. Półtalar nie zawiera nowych rozwiązań. Portret króla pojawia się w tradycyjnym profilowym ujęciu, w zbroi przepasanej szarfą. Długie włosy zaczesane do tyłu i związane wstążką tworzą cienki długi warkoczyk. Lekko zadarta do góry głowa ujawnia człowieka dumnego i pewnego siebie. Co ciekawe, na stemplu nie ma żadnych symboli władzy Fryderyka Wilhelma. Portretowi towarzyszy jedynie tytulatura (król Prus i elektor Brandenburgii), bez tytułu pomorskiego, w przeciwieństwie do monet Wielkiego Elektora Fryderyka Wilhelma wybitych z okazji zdobycia Szczecina w 1677 roku. Litera L pod ramieniem to sygnatura medaliera Christiana Friedricha Lüdersa. Rewers monety ogranicza się do wielowierszowego napisu w polu stempla, potwierdzającego zaistniałe wydarzenie. Inicjały FM należą do berlińskiego medaliera Friedricha Eberharda Marla, autora wielu monetarnych portretów następcy Fryderyka Wilhelma I – Fryderyka II. Panowanie Fryderyka Wilhelma I nie spotkało się z aprobatą mieszkańców Pomorza. System przez niego wprowadzony opierał się na wysokich podatkach i stałej armii, która w sojuszu z obszarniczą szlachtą (junkrami) stała się podstawą pruskiego militaryzmu.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin