Amulet z zęba zwierzęcego

• Kolekcjaśredniowiecze
• Miejsce zebrania w terenieCedynia (województwo zachodniopomorskie)
• Sposób nabyciabadania terenowe
• Odpowiedzialny działDział Archeologii
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Amulet z zęba małego drapieżnika, najprawdopodobniej kła, o gładkiej powierzchni z otworem do zawieszania na rzemieniu wywierconym w górnej części.

Amulet znaleziony na cmentarzysku w Cedyni został wykonany z zęba małego drapieżnika, prawdopodobnie lisa, poprzez wywiercenie w jego górnej części otworu do zawieszenia na rzemieniu. Siła i spryt dzikiego zwierzęcia miały chronić noszącego przed wszelkim złem zewnętrznym, a także przed chorobami oraz napełniać go siłą i nadzieją.

Na terenie Pomorza Zachodniego znane są wczesnośredniowieczne zawieszki związane z różnymi wierzeniami. Najstarsze powiązane były z mitologią pogańską: słowiańską oraz skandynawską. Słowianie oprócz amuletów ze zwierzęcych kości i zębów oraz kręgów rybich nosili również lunule i kaptorgi. Te pierwsze to zawieszki w kształcie półksiężyca, spotykane najczęstsze wśród kobiet. Kaptorgi natomiast, pierwotnie były małymi pojemniczkami na drobne przedmioty o specjalnym znaczeniu, w których z czasem zaczęto przechowywać także krzyżyki. W materiale archeologicznym oznaką obecności Skandynawów bądź ich wpływów na tereny Pomorza są zaś metalowe lub bursztynowe młoteczki Thora, a także inne przedmioty zdobione runami lub charakterystycznymi dla tego ludu ornamentami. Wraz z nadejściem chrześcijaństwa zaczęły pojawiać się krzyżyki z różnych surowców, które z czasem zyskały na popularności. Dawne wierzenia i tradycje, związane z myśleniem magicznym i animistycznym religii pogańskich, długo utrzymywały się jednak w społeczeństwach Pomorza Zachodniego.

Ewa Górkiewicz-Bucka