• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Miasto Szczecin (zleceniodawca)

Tłok pieczętny

  • tłok pieczętny
Tłok pieczętny
695
113
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Templariusze (około 1120-1312)
  • król Salomon (około 1000-około 931 przed naszą erą)
  • Świątynia Salomona (966-856 przed naszą erą)
  • prawa miejskie
  • lokacja
  • regalia
  • brąz
  • tłok pieczętny
  • Barnim I, książę pomorski (około 1210-1278)
  • Pomorze
  • Księstwo szczecińskie 1160-1264 (państwo historyczne)
  • Szczecin (zleceniodawca, właściciel pieczęci)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Sf/2
  • Autor/WytwórcaMiasto Szczecin (zleceniodawca)
  • NazwaTłok pieczętny
  • Miejsce powstaniaEuropa (region historyczny); Księstwo szczecińskie (1160-1264) (państwo historyczne); Pomorze
  • Czas powstania1242
  • Technikalutowanie, odlewanie, cyzelowanie, puncowanie, rytowanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 10.5 mm (wysokość)
      • 69.8 mm (średnica)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • nazwa pieczęci:
    • SIGILLVM. BRYGENCEVM. DE. STETTIN
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

W polu pieczęci, w perełkowej obwódce pod trójkątną arkadą siedzący na stolcu władca, z mieczem i berłem liliowatym w dłoniach. Po bokach oparte o wieże tarcze herbowe z wyobrażeniem wspiętego gryfa. Wokoło władcy obręcz z murów miejskich z krenelarzem oraz wież różnej wielkości i kształcie dachów. Napis w otoku: SIGILLVM. BRYGENCEVM. DE. STETTIN. Obwódka zewnętrzna perełkowa. Na stronie odwrotnej ślad po urwanym, a następnie przylutowanym nowym uchwycie w formie wąskiej metalowej taśmy z pozostałością otworu na przewleczenie sznura.

Szczecin należał do miast pomorskich, które n ajwcześniej otrzymały prawa miejskie i związane z tym przywileje. Przyjmuje się, że stało się to w 1243 roku, za panowania Barnima I (ok. 1210–1278). Od tej chwili miasto stało się podmiotem prawnym. Organ samorządowy, czyli rada miejska mogła w imieniu całej społeczności zawierać umowy i wystawiać dokumenty. Autentyczność tych aktów potwierdzano stosowną pieczęcią. Najwyższą rangę miała tzw. pieczęć główna, towarzysząca najważniejszym dokumentom, która powstała prawdopodobnie wraz z lokacją miasta. Jej tłok zachował się do dzisiaj. Przedstawia siedzącego na stolcu władcę z mieczem i berłem liliowatym w dłoniach, mającego po bokach tarcze herbowe z wyobrażeniem wspiętego gryfa. Jest to aluzja do osoby księcia Barnima. Wizerunek władcy otacza konstrukcja symbolizująca miasto z murami obronnymi oraz wieżami miejskich budowli. Intrygujące są zwłaszcza dachy w kształcie kopuł, obce średniowiecznej europejskiej architekturze. Budowle z takimi dachami mogą być natomiast odwołaniem do tradycji bizantyjskiej i bliskowschodniej i przedstawiać budynki świątynne. Kopulasta budowla z wieńcem kolumn była również symbolem Świątyni Salomona w Jerozolimie, głównego kościoła zakonu templariuszy. Umieszczano ją często jako główny motyw na pieczęciach wielkich mistrzów tego zakonu. Być może na pieczęci miejskiej Szczecina, podobnie jak na pieczęci osobistej Barnima I, pojawiły się echa sympatii władcy do zakonu templariuszy, któremu książę sprzyjał, nadając dochodowe dobra. Tłok pieczęci, który pierwotnie miał przylutowane ucho z otworem na przewleczenie sznura, wykonano niezwykle starannie w ciemnym brązie.

Mieszko Pawłowski

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin