• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Olthof, Adolf Friedrich von (1718–1793) - mennica królewska, Stralsund (1758-1808)

3 fenigi (witen)

  • moneta
3 fenigi (witen)
  • 3 fenigi (witen)
61
12
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • mennictwo > mennictwo stralsundzkie, herby > Gryf (herb), herby > herby pomorskie, mennictwo > mennictwo pomorskie, monety pomorskie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/14205
  • Autor/WytwórcaOlthof, Adolf Friedrich von (1718–1793) - mennica królewska, Stralsund (1758-1808)
  • Nazwa3 fenigi (witen)
  • Miejsce powstaniaStralsund (Niemcy), Pomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • Czas powstania1792
  • Technikabicie
  • Materiałmiedź
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 22.1 mm (średnica)
      • 3.06 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak:
    • ukoronowany gryf z mieczem:
    • KSPLM
    • 2. Napis:
    • 3 | PFEN | NINGE | 1792
    • 3. Napis:
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie wspięty, ukoronowany gryf z uniesionym mieczem w prawej łapie. U góry w półłuku skrót napisu K·S·P·L·M (Königlich Schwedisch-Pommersche Land-Münze)

Na rewersie poziomy napis: 3/PFEN/NINGE/1792
 

Na Pomorzu szwedzkim w okresie panowania Gustawa IV Adolfa (1778–1837) w obiegu były obce pieniądze oraz stare, miedziane 3-fenigówki (witeny), wybite w 1776 r. w Stralsundzie. Formalnie rząd prowincjonalny wydał zgodę na obieg 2/3 talara, bitych w innych państwach niemieckich, według 12-talarowej stopy lipskiej. W Rzeszy była to stopa uznana za państwową i przyjęła się m.in. w Saksonii, Brandenburgii i Brunszwiku.

Pomimo tych regulacji, z czasem na Pomorzu zaczęło brakować drobnych monet. W 1792 roku podjęto decyzję o wybiciu kolejnej serii miedzianych monet o nominale 3 fenigów. Za produkcję odpowiedzialny był rządowy radca Adolf Friedrich von Olthof (1718–1793), który dysponował stemplami i prasą walcową z okresu dzierżawy mennicy królewskiej podczas wojny siedmioletniej (1757–1762). Na mocy porozumienia z rządem wyemitował miedziane monety na stopę 160 sztuk z funta miedzi (około 468 g) w kwocie 2000 talarów. Do obiegu trafiło 384 000 sztuk miedzianego bilonu, co na krótko poprawiło sytuację w drobnym handlu. Monety bito według starego wzoru z 1776 roku, z herbem Pomorza na awersie i oznaczeniem nominału na odwrocie.

Brak symboliki monarszej na stemplach mógł być świadomym zabiegiem odcięcia się Korony od tych pozbawionych oficjalnego kursu miedziaków. Z drugiej strony gryf był ważnym symbolem Pomorza i prawdopodobnie miał ułatwić obieg stralsundzkich 3-fenigówek.

Po śmierci hrabiego Olthofa w 1793 roku mennicę zamknięto. Pod rządami Gustawa IV Adolfa doszło jeszcze do dwóch takich miedzianych emisji, w 1806 i 1808 roku, po czym mennicę królewską w Stralsundzie ostatecznie zamknięto.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin