Order Czerwonego Orła III klasy

• Sygnatury / Napisy / Znaki
  • 1. Napis:
  • monogram władcy- ustawodawcy orderu:
  • FW
  • ; Fryderyk Wilhelm II (1744-1797), król pruski
• Sposób nabyciazakup
• Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Krzyż maltański o ramionach pokrytych białą emalią ze złotą obwódkach po brzegach. Na awersie w środkowym medalionie na białej emalii czerwony orzeł z wieńcem laurowym w szponach. Na rewersie w środkowym medalionie na białej emalii ukoronowany królewski monogram FW. U góry uszko, w którym okrągła zawieszka i wstążka żółto-biała.   

Order Orła Czerwonego został ustanowiony w 1705 roku w Brandenburgii-Bayreuth. Po przyłączeniu tego księstwa do Prus (1792) przeszedł w ręce pruskie i w hierarchii zajął drugie miejsce, po Orderze Orła Czarnego. Przyznawany był wojskowym i cywilom, za męstwo i wierną służbę lub inne osiągnięcia. Do oznak orderu należały krzyż, gwiazda i wstęga. Krzyż orderu miał formę krzyża maltańskiego, nazywanego również krzyżem cnót rycerskich, obustronnie emaliowanego na biało. W środkowej, okrągłej, biało emaliowanej tarczy znajdował się czerwony orzeł Brandenburgii z wieńcem laurowym w szponach. Na odwrocie umieszczono ukoronowany królewski monogram FW. Order Orła Czerwonego miał ponad 100 różnych odmian, najwięcej wśród niemieckich odznaczeń.

 Prezentowany Order Orła Czerwonego z kokardą z wstążki orderowej należał do Tadeusza Dzierżykraj–Morawskiego (1821–1888), działacza społecznego i politycznego w Wielkim Księstwie Poznańskim, szambelana króla pruskiego Wilhelma I. Ten zasłużony wielkopolanin był synem Franciszka, generała, poety, tłumacza, uczestnika wojen napoleońskich, ministra wojny w czasie powstania listopadowego (1831). Tadeusz Morawski jako szlachcic i poddany monarchii pruskiej otrzymał Ordery Orła Czerwonego III i IV klasy za zasługi cywilne. Nie wiadomo jednak, kiedy nastąpiła dekoracja. W krótkich biografiach Morawskiego nie znajdujemy informacji na ten temat.

Spuściznę po Tadeuszu Morawskim: trzy ordery (Świętego Grobu z dwoma gwiazdami i wstęgą, Orła Czerwonego klasy III i IV oraz łańcuszek z orderowym zestawem pięciu miniaturek) Muzeum Narodowe w Szczecinie nabyło w 1975 roku od mieszkanki Szczecina, pani Anny Morawskiej. Wraz z wymienionymi odznaczeniami, Muzeum pozyskało również ordery jego ojca, generała Franciszka Dzierżykraj-Morawskiego.

Genowefa Horoszko