• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
mennica Szczecin (około 1176-1754)

Kwartnik

  • kwartnik
Kwartnik
  • Kwartnik
315
53
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • mennictwo miejskie
  • mennictwo pomorskie
  • przywileje mennicze
  • związki mennicze
  • kwartniki pomorskie
  • głowa gryfa (godło)
  • herby > Gryf (herb)
  • godła > godło Szczecina

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/6013
  • Autor/Wytwórcamennica Szczecin (około 1176-1754)
  • NazwaKwartnik
  • Miejsce powstaniaKsięstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Szczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1401 - 1500
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 15.5 mm (średnica)
      • 0.46 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • SᵒTᵒEᵒTᵒIᵒNᵒMᵒO
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Srebrna moneta z przedstawieniami gryfa. Na awersie ukoronowana głowa gryfa w lewo, z prawej strony kółko, z lewej gwiazdka. W perełkowym otoku napis: SᵒTᵒEᵒTᵒIᵒNᵒMᵒO. Na rewersie gryf kroczący w lewo, w otoczeniu trzech pierścieni i dwóch gwiazdek.


Kwartniki pojawiły się na Pomorzu Zachodnim na początku XV wieku. Były to jednostki średniego rzędu o wartości 4 małych denarów (Vinkenaugen), bite ze srebra niskiej próby 275/1000. Producentami tych monet, oprócz Szczecina, były miasta gospodarczo z nim związane – Pyrzyce, Gartz nad Odrą, Stargard i Goleniów. W obrocie kwartniki nie odegrały większej roli, stały się lokalną monetą zdawkową we wschodniej części Pomorza. Pod względem treści powtarzano na nich wyobrażenia z denarów, otoczone w przypadku Szczecina, Pyrzyc i Gartz dookolną legendą z nazwą miasta. Brak dat rocznych utrudnia datację kwartników, która w całości oparta jest na skarbach. Pomimo, że znanych jest wiele ich typów, to chronologii bezwzględnej nie sposób ustalić.

Zgodnie z przywilejem menniczym z 1345 roku, miasto musiało przestrzegać książęcej stopy i używać znaku książęcego na swych monetach, dlatego na prezentowanym kwartniku obok znaku miasta znajduje się znak książęcy.

Losy późnośredniowiecznego mennictwa Szczecina związane są z polityką głównych miast północnoniemieckich, które tworzyły związki mennicze i wprowadzały do obiegu nowe, grubsze jednostki monetarne. Za ich przykładem w 1408 roku samorząd miejski Szczecina wypuścił na lokalny rynek kwartniki. Szczecin korzystał z prawa menniczego prawie półtora wieku, a licznie znajdywane monety z wizerunkiem ukoronowanej głowy gryfa, potwierdzają znaczący udział samorządu w emisji monet na Pomorzu Zachodnim w XV wieku.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin