• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Puls, Hans (czynny 1622-1625) (mincmistrz); Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) (emitent)

Dwutalar szeroki

  • moneta okolicznościowa
Dwutalar szeroki
1061
221
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • napisy wielowierszowe
  • monety pogrzebowe
  • monety książęce
  • Księstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • księstwo wołogosko-słupskie, państwo historyczne (Europa)
  • Filip Juliusz, książę wołogoski (1584-1625) - ikonografia
  • Gryfici (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15878
  • Autor/WytwórcaPuls, Hans (czynny 1622-1625) (mincmistrz); Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) (emitent)
  • NazwaDwutalar szeroki
  • Miejsce powstaniaksięstwo wołogosko-słupskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Franzburg (Niemcy) (wybicie)
  • Czas powstania1625
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 3.2 mm (wysokość)
      • 52.1 mm (średnica)
      • 57.51 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Sygnatura, stempel:
    • żołądź (znak mincmistrza):
    • ; Puls, Hans (czynny 1622-1625)
  • Sposób nabyciaZakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie

popiersie księcia w szerokim, koronkowym kołnierzu w prawo. Szeroka szarfa spięta różą na prawym ramieniu. W otoku napis:
PHILIPPVS. IVLIVS. D:G: DVX. STET: POM: CASSV: ET. VAN rozeta.
Na rewersie u góry żołądź, poniżej napis w 10 wierszach: NVMS.EX/TREMAE:MEMOR:/PHILIPPI.IVLII.DV:/S:POM:NATI.A:1584./Z7.DEC.DENATI.A16Z5./6.FEB:A.PATRUELE*/ET.SUCCESSORE*/BOGISLAO.14 DVC:/STE:POM:CON*SECRATVS*(pieniądz żałobny na pamiątkę Filipa Juliusza księcia szczecińsko-pomorskiego, urodzonego 27 grudnia roku 1584, zmarłego 6 lutego 1625, ofiarowany przez bratanka i następcę, Bogusława XIV księcia szczecińsko-pomorskiego).

Bezpotomna śmierć Filipa Juliusza w 1625 roku zakończyła istnienie księstwa wołogoskiego i nielegalnej mennicy we Franzburgu. Działalność mennicza władcy była niezgodna z prawem monetarnym Rzeszy, ponieważ w Księstwie Pomorskim funkcjonować mogła tylko mennica w Szczecinie. Bite przez Filipa Juliusza niskowartościowe drobne monety przyczyniły się do destabilizacji monetarnej i wybuchu inflacji, która przerodziła się w hiperinflację (okres zwany Kipper und Wipperzeit). Działania naprawcze podjęte przez księcia, w tym produkcja pełnowartościowego 1/16 talara, czy zaprzestanie bicia i dewaluacja podwójnych szelągów, nie ustabilizowały waluty i systemu monetarnego. Ostatnie lata jego panowania upłynęły pod znakiem trudności wewnętrznych i ciężkiego zadłużenia państwa oraz kłopotów ze zgromadzeniem olbrzymiego podatku (ponad 83 tysiące talarów) na rzecz obrony Rzeszy w związku z trwającą wojną trzydziestoletnią. Filip Juliusz zmarł w 1625 roku w Wołogoszczy (Wolgast) i tam został pochowany. Wraz ze śmiercią czterdziestoletniego księcia zanikła linia wołogoska i jedynym władcą całego Pomorza Zachodniego został Bogusław XIV. Z jego inicjatywy wybito we Franzburgu srebrne monety okolicznościowe dla upamiętnienia pogrzebu Filipa Juliusza, po czym mennicę zamknięto. Spośród całej emisji najbardziej okazałe są podwójne talary bite szerokim stemplem talarowym, na których widnieje popiersie księcia w zbroi, z dominującym wokół szyi szerokim koronkowym kołnierzem. Inskrypcja na rewersie stempla zawiera uniwersalne informacje o przyczynie wybicia, datach urodzin i zgonu oraz ich fundatorze. Na wszystkich okolicznościowych nominałach widnieje sygnatura żołędzia, odnosząca się do mincmistrza Hansa Pulsa, sprawującego to stanowisko w latach 1622–1625.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin