• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Menamies, Jan (czynny około 1705-1709) - mennica Szczecin (około 1176-1754)

Witen

  • witen
Witen
  • Witen
70
13
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Pomorze, kraina historyczna (Europa) > Pomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie), mennictwo > mennictwo szczecińskie, monogramy > monogramy królewskie, mennictwo > mennictwo pomorskie, mennictwo > mennictwo miejskie, Kipper und Wipper (około 1601-1625)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15628
  • Autor/WytwórcaMenamies, Jan (czynny około 1705-1709) - mennica Szczecin (około 1176-1754)
  • NazwaWiten
  • Miejsce powstaniaPomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • Czas powstania1707
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 14 mm (średnica)
      • 0.36 g (masa)
  • Nazwy i tytuły historyczneWitten
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis > monogram:
    • Karol XII:
    • C w środku litery XII
    • ; Menamies, Jan (czynny około 1705-1709)
    • 2. Napis > inicjał:
    • IM
    • 3. Sygnatura:
    • I | WITTEN | POM LAND | MUNTZ | 1707
    • 4. Napis:
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie inicjał królewski C pod koroną w środku XII, u dołu sygnatura IM (mincmistrza). Wokół obwódka promienista.

Na rewersie poziomy napis: I/WITTEN/POM LAND/MUNTZ/1707. Wokół obwódka promienista.

Za panowania Karola XII (1697–1718) miał miejsce ostatni etap działalności mennicy w Szczecinie. Zarząd prowincji Pomorze, po aferze monetarnej z czasów poprzedniego króla, nie był zainteresowany wznawianiem emisji pieniądza. W 1705 r. przystał jednak na propozycję mincmistrza Jana Menamiesa i zezwolił mu bić monety zgodnie z obowiązującym standardem. Wbrew nadziejom działalność nie przyniosła zysków i w 1709 roku mennicę zamknięto. Bilonowe witeny, stanowiące najdrobniejsze monety w obiegu, wybito tylko w 1707 roku. Produkcja była mocno ograniczona z uwagi na brak srebra, dlatego zdecydowano o przebiciu starych, niskowartościowych groszy pochodzących z czasów kryzysu Kipper und Wipper (lata 20. XVII wieku). To pokazuje desperację mincmistrza i niezwykle trudną sytuację na rynku. Emisje nie były w stanie zaspokoić popytu na monety zdawkowe, więc do kraju napłynęły niskowartościowe pieniądze z krajów sąsiedzkich.
Witeny Karola XII są skromne w wyglądzie i pod tym względem nie kontynuują tradycji pomorskiej dla tego nominału. Na wszystkich wcześniejszych witenach, od czasów Bogusława X (1454–1523) do Karola XI (1655–1597), widnieje wyraźny symbol Pomorza – ukoronowany gryf. Najwyraźniej nie zależało na pomorskim symbolu ani zarządowi prowincji, podporządkowanej interesom Szwecji, ani mincmistrzowi, przybyłemu z Rostoku i dbającego głównie o zysk.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin