• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Palessa Wacław (1902–1976) (malarz)

Akt z gramofonem

  • obraz
Akt z gramofonem
647
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Manet, Edouard (1832–1883)
  • muzyka
  • gramofon
  • draperia
  • akty > akty kobiece

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/445
  • Autor/WytwórcaPalessa Wacław (1902–1976) (malarz)
  • TytułAkt z gramofonem
  • NazwaAkt kobiecy
  • Miejsce powstaniaWarszawa (województwo mazowieckie)
  • Czas powstania1931
  • Technikatechnika olejna
  • Materiałpłótno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 113 cm (wysokość)
      • 113 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Nalepka/naklejka:
    • INSTYTUT PROPAGANDY SZTUKI | Wacław Palessa | Akt z gramofonem | olejny
    • ; Instytut Propagandy Sztuki
    • 2. Nalepka/naklejka:
    • TOW. PRZYJACIÓŁ SZTUK PIĘKNYCH WE LWOWIE | Palessa Wacław 1933 | Akt z gramofonem | olej
    • ; Towarzystwo Sztuk Pięknych Lwów
    • 3. Sygnatura:
    • ; Palessa Wacław (1902–1976)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na ukośnie ustawionym szezlongu akt wpółleżącej młodej dziewczyny. Owalna twarz, krótko obcięte, bujne, czarne włosy rozczesane pośrodku, na szyi zawiązana w kokardkę czarna tasiemka. W lewej zgiętej ręce różowy goździk. W prawym dolnym narożu patefon z otwartą szafką głośnikową. Po lewej stronie obrazu, na tle aktu biała zasłona odsłaniająca po prawej wnętrze, w którym widoczny stół, na nim różowe goździki w szklanym flakonie. Na pokrytej esowatym ornamentem ścianie obraz w ramie. Na obrazie postać stojącego mężczyzny w czarnym surducie i cylindrze na głowie. Koloryt: jasna karnacja ciała aktu, złotawo-brązowawa narzuta szezlongu, przełamana biel zasłony.

Wacław Palessa rozpoczął studia w miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie, ale od 1925 roku przeniósł się do klasy Tadeusza Pruszkowskiego w tamtejszej państwowej Szkole Sztuk Pięknych. Ów wpływowy malarz, jeden z najważniejszych pedagogów tego czasu, ukształtował zainteresowania artystyczne młodego twórcy. Studenckie prace Palessy świadczyły o całkowitej akceptacji programu ugrupowania Szkoła Warszawska, założonego w 1929 roku przez jego mistrza: „Chodziło o wytworzenie w łonie stowarzyszenia atmosfery wzajemnej współpracy, kontrolowanej przez silną, bezwzględną opinię koleżeńską, która by na wzór dawnych cechów pobudzała członków stowarzyszenia do coraz intensywniejszej pracy nad sobą, a jednocześnie gwarantowała na zewnątrz rzetelność wykonania i poziom artystyczny”. Manifest ten towarzyszył pierwszej wystawie grupy, otwartej rok później w narodowej galerii Zachęta, w której Palessa wziął udział. W odróżnieniu od wcześniej powołanego przez Pruszkowskiego Bractwa św. Łukasza, skupiającego się na zagadnieniach rysunku i klarownej, haptycznej formy, najmłodsze pokolenie warszawskich artystów połączyło antykwarskie inspiracje z poszukiwaniami kolorystycznymi i humorystycznymi motywami płócien. Nasycona, czysta paleta barwna charakteryzowała zwłaszcza obrazy Palessy, często stosującego cytaty z nowoczesnych, choć klasycznych już arcydzieł sztuki. Pojawiającym się często przedstawieniom młodych, nagich kobiet towarzyszyły zabawne akcesoria. W pastelowej Saksofonistce (około 1930) tradycyjnie modelowaną karnację modelki Palessa wkomponował w quasi-kubistycznie ukształtowane tło, budząc skojarzenia z wczesnymi pracami Pabla Picassa. Podobny kontrast dwóch sposobów malowania charakteryzuje Akt z gramofonem ze zbiorów szczecińskich, którego wzorowaną na manetowskiej Olimpii bohaterkę otaczają szkicowo ujęte rokokowe sprzęty buduaru i fakturowo opracowane ornamenty.



Szymon Piotr Kubiak

magazyn