Naczynie zasobowe z odrutowaniem

• Sposób nabyciadarowizna
• Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Duże naczynie zasobowe w kształcie dużego garnka, o słabo wyodrębnionym dnie, szerokim, beczkowatym brzuścu przechodzącym bezpośrednio w kołnierz mocno wygięty na zewnątrz. Brak wyodrębnionej szyjki. Dwa taśmowe wzdłużne ucha umiejscowione wysoko. Powierzchnia zewnętrzna z wyraźnymi wzdłużnymi rowkami, prawdopodobnie od tokarki. Wewnątrz naczynie powleczone ciemnobrązową emalią. Na brzuścu na wysokości jednego ucha wzdłużne pęknięcie, które prawdopodobnie było przyczyną odrutowania naczynia. Siatka z drutu oplata całą powierzchnię brzuśca w nieregularny sposób.   

Naczynie zasobowe w postaci dużego dwuusznego garnka to przydatny przedmiot w gospodarstwie domowym i niegdyś był bardzo popularny. Przechowywano w nich różnego rodzaju produkty płynne, sypkie, a także o stałej konsystencji. Kształt prezentowanego garnka o bardzo szerokim wylewie i pojemnym wnętrzu sugeruje, że był używany w gospodarstwie domowym, chociażby do kiszenia ogórków. Za tą formą użytkowania przemawia także materiał, z którego został wykonany. Kamionka to odmiana ceramiki o dużej wytrzymałości mechanicznej i odporności na działanie kwasów oraz małej przesiąkliwości.

Zainwestowanie w duży, praktyczny garnek było niegdyś w większości wiejskich gospodarstw znacznym wydatkiem, naczyń które pękły nie wyrzucano więc od razu. Przedłużeniem czasu ich używania było odrutowanie, czyli oplecenie naczynia niezwykle mocno drucianą siatką, tak by ścisnęła rozchodzące się w miejscu pęknięcia części. Czynność niby prosta, jednakże wykonanie dobrego przeplotu służącego wzmocnieniu naczynia a jednocześnie niwelującego dalsze jego pękanie wcale nie było łatwe.

Tego rodzaju naprawianiem naczyń zajmowali się zazwyczaj druciarze, drobni rzemieślnicy, z reguły wędrowni, którzy wyrabiali także niewielkie sprzęty gospodarstwa domowego z drutu, takie jak łapki na myszy, klatki dla zwierząt, zapinki lub zabawki. Po dotarciu do wsi, najczęściej na głównym jej placu nazywanym nawsiem, rozkładali swój warsztat, a gospodynie przynosiły popękane naczynia, które drutowane były za niewielką opłatą.

Iwona Karwowska