- Czcionka:
- Kontrast:
Szkandela (termofor) wykonana z kamionki na kole garncarskim. Kształt kopulasty, dno okrągłe, niewyodrębnione. Górna część brzuśca lekko pogrubiona, a w miejscu największego rozszerzenia kopuły brzuśca przytwierdzone dwa nieduże, taśmowe ucha wygięte ku górze. Szyjka krótka, wąska, bez wyodrębnionego wylewu. Korka brak. Glazura brązowa, nierównomiernie rozłożona na całej powierzchni naczynia.
Zapewniające komfort termofor i szkandela były niegdyś przedmiotami luksusowymi. Jak wskazuje pochodząca z greki nazwa termofora – niosący ciepło – służyły do nagrzewania pościeli w łóżku. Znany jest od XVI wieku pierwotnie jako szkandela, czyli cynowy pojemnik o kształcie okrągłym, owalnym lub sercowatym, do którego wlewano gorącą wodę i zamykano korkiem. Ze względu na cenę cyny, a także srebra, z którego też wykonywano szkandele, pozwolić sobie na nie mogli tylko najbogatsi. Stanowiły nawet przedmiot zapisów testamentowych.
Odkąd zaczęto wytwarzać je z miedzi, mosiądzu, aluminium i następnie z kamionki, stały się o wiele dostępniejsze. Szczególnie kamionkowe dobrze spełniały swoją funkcję, dając odrobinę przyjemności mieszkańcom mniej zamożnych i niedogrzanych domów, w których często jedynym źródłem ciepła był tylko trzon kuchenny. Szczelnie zamknięta kamionkowa szkandela trzymała ciepło o wiele dłużej niż te zrobione z metali, które to miały tendencje do rozszczelniania.
Na początku XX wieku do użycia weszły termofory gumowe o charakterystycznej stosowanej do dziś formie i w krótkim czasie wyparły te wykonane z innych materiałów. Obecnie termofory w mieszkaniach o stałej i odpowiadającej nam temperaturze nie są już potrzebne. Wykonane z tworzyw sztucznych zaliczane są do wyrobów medycznych służących do ogrzewania pacjenta niosąc ulgę w niektórych chorobach i dolegliwościach.
Iwona Karwowska
