Garnek z kabłąkowym uchem i przykrywką

• Sposób nabyciapozyskanie własne
• Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Garnek wykonany z jasnej gliny, toczony na kole garncarskim. Dno zaznaczone, brzusiec o największym rozszerzeniu poniżej połowy wysokości naczynia. Wlew szeroki z kołnierzem odchylonym na zewnątrz. Taśmowe, kabłąkowo wygięte ucho łączy krawędzie wlewu. Przykrywka o kopulastym, spłaszczonym na szczycie kształcie z uchwytem w postaci kulistej główki. Garnek szkliwiony obustronnie , pokrywka tylko na licowej stronie. Malatura naszkliwna, odręczna. Na brzuścu cztery paski w dwóch kolorach ułożone naprzemiennie, podobnie zdobione ucho. przykrywka dekorowana linią falistą i dwoma paskami, główka uchwytu zdobiona nieregularnym sześciokątem ( kwiatem).

Naczynie o baniastym, mocno zaokrąglonym brzuścu, wysokim kołnierzu przy wylewie i stabilnym, szerokim kabłąkowym uchwycie z punktem zaczepienia przy krawędzi wylewu, ma kształt typowy dla garnków szkliwionych na biało, wytwarzanych na Pomorzu od XVIII do początków XX wieku. Zdobiony jest dookolnie czterema pasmami ułożonymi naprzemiennie w kolorach niebieskim i delikatnym odcieniem turkusowego błękitu. Ucho jest ornamentowane podobnie, jednak z mniejszą starannością. Garnek ten wyróżnia pokrywka, która jest jedynym tego typu okazem zachowanym w zbiorach muzeum szczecińskiego. Jest kopulasta, spłaszczona na szczycie, dekorowana linią prostą i falistą i zaopatrzona w kulisty uchwyt. Garnki z pokrywkami pełniły rolę współczesnych naczyń termicznych, służąc przede wszystkim do przenoszenia ciepłych posiłków.

Szkliwo ołowiowo-cynowe w tonacji bieli, szarości lub różu oraz zdobienia wykonane w różnych odcieniach niebieskiego, zieleni, turkusu, fioletu i żółci to charakterystyczne cechy ceramiki znanej przede wszystkim pod nazwą Stettiner Ware (szczeciński towar), Stettiner Gut (szczecińskie dobro), lub Stettiner Zeug (szczeciński wyrób). Technologia wykonania białego szkliwa była skomplikowana i droga. Wyroby tak szkliwione gwarantowały jednak garncarzom dobry zarobek na targach i jarmarkach, a nadwyżki można było przeznaczyć na eksport. Wywóz ceramiki z terenu całego Pomorza, zazwyczaj przez pośredników, odbywał się przez port szczeciński. Zajmowali się nim szyprowie małych statków, dla których sprzedaż naczyń była dodatkową ofertą handlową, obok głównych ładunków, takich jak drewno, zboże czy masło. Drogą morską biała ceramika szczecińska docierała do krajów leżących nad Bałtykiem i Morzem Północnym, gdzie ze względu na dostawców była nazywana „Schifferfayence” (fajans szyprów).

Iwona Karwowska