• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura halsztacka

Zapinka krzyżowa

  • ozdoba stroju, zapinka, fibula
Zapinka krzyżowa
653
84
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • spirale
  • krzyże
  • skarby
  • dary wotywne
  • bóstwa wodne
  • kultura duchowa
  • znaleziska przypadkowe
  • bagna
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • Stralsund Museum (1859- ) - kolekcja

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22106/1
  • Autor/Wytwórcakultura halsztacka
  • NazwaZapinka krzyżowa
  • Miejsce powstaniaŚredniogórze Niemieckie, region geograficzny (Europa); Szwajcaria (Europa); Austria (Europa); Węgry (Europa); Słowacja (Europa); Słowenia (Europa)
  • Czas powstaniaokoło -750 - -550
  • Technikagięcie, zwijanie
  • Materiałbrąz
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • 2092, Kölpin
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
    • 2. Napis:
    • 1962:201
    • ; Stralsund Museum (1859- )
  • Kolekcjaepoka brązu i wczesna epoka żelaza
  • Miejsce zebrania w terenieKiełpino (województwo zachodniopomorskie; powiat gryficki)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Zapinka krzyżowa wykonana jest z dwóch brązowych prętów o rombowatym przekroju, z których uformowano po parze spiralnych tarczek, nadając im ósemkowate kształty. Czworokątny kształt uzyskano składajac na krzyż obydwa elementy i spajając je od spodu dwoma wąskimi blaszkami, z których jedna zachowana jest w połowie. Fibulę udekorowano pięcioma ozdobnymi guzkami.

Fibula krzyżowa to oryginalna ozdoba wykonana z dwóch prętów brązowych o rombowatym przekroju, z których uformowano po parze spiralnych tarczek. Elementy te złożono na krzyż, uzyskując czworokątny kształt zapinki. Jej dekoracji dopełnia pięć ozdobnych guzków. Jest to zabytek niepowtarzalny, o dużej wartości wystawienniczej. Fibula jest częścią skarbu odkrytego w bagnie w 1884 roku, na który złożyły się ponadto części rzędu końskiego (dwa wędzidła, 14 brzękadeł, 14 guzków, trzy kółka), dwie pary form do odlewnia siekierek, trzy fibule, okazała brzytwa i destrukty kilku wyrobów brązowych oraz żelaznych. Należy podkreślić, że bagienny kontekst odkrycia może świadczyć o jego szczególnym znaczeniu związanym z wierzeniami i składaniem darów ofiarnych. Depozyt trafił do zbiorów muzealnych w Szczecinie i był tu przechowywany do sierpnia 1944 roku. Z uwagi na zbliżający się front i naloty alianckie został ewakuowany wraz z innymi cennymi zabytkami w głąb Niemiec. Do Szczecina powrócił dopiero w 2009 roku w wyniku realizacji polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Depozyt z Kiełpina datowany na wczesną epokę żelaza, tj. okres halsztacki C (ok. 750–600/550 BC), uchodzi za wyjątkowy zespół znalezisk archeologicznych. Większość występujących w nim zabytków ma cechy wyrobów z kręgu kultury halsztackiej, której nazwa wywodzi się od cmentarzyska w miejscowości Hallstatt w Austrii. Forma oraz technika wykonania prezentowanej zapinki wskazują, że może być ona importem z obszaru tej kultury. Co ciekawe, jest jedynym tego typu znaleziskiem w północnej części środkowej Europy.

Dorota Kozłowska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin