• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Puchar Hartwiga

  • puchar, pokrywa
Puchar Hartwiga
415
63
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wyroby jubilerskie
  • dedykacje
  • Sprawiedliwość (personifikacja)
  • mitologia > mitologia grecka > Temida (mitologia)
  • samorządy miejskie > sądownictwo miejskie
  • prawa miejskie
  • motywy > motywy roślinne

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/724/a-b
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaPuchar Hartwiga
  • Miejsce powstaniaNiemcy (Europa)
  • Czas powstaniaokoło 1840
  • Technikagrawerowanie, repusowanie, puklowanie
  • Materiałzłoto; srebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 37.9 cm (wysokość)
      • 14 cm (średnica)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • Dem | Herrn Land- und | Stadtgerichts-Rath | Hartwig | bei Niederlegung Seines | Amtes | am 31ten Marz 1840 | von | den Subaltern Beamten | des Land u. Stadtgerichts | in Stettin
  • Sposób nabyciadar
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Srebrny puchar z pokrywą, w formie kielicha. Stopa okrągła z profilowanym otokiem. Brzeg stopy z wąską kryzą i cokolikiem. Dolna część płaszcza stopy ozdobiona repusowanym ornamentem typu lambrekinowego. Trzon tralkowy oddzielony od stopy i czary pierścieniem zdobionym ukośnym repusowaniem. Tralka z wybrzuszeniem w górnej części nawiązującym do formy nodusa, podzielona jest w pionie na 8 wydłużonych puklowań, w centrum znajdują się grawerowane medaliony z tarczą herbową i ornamentem roślinnym. Ponad owalnym zamknięciem puklowań silne przewężenie o charakterze wklęsłej obrączki. Czara w kształcie odwróconego dzwonu ozdobiona jest w dolnej części niskim puklowanym koszyczkiem z wybrzuszeniem, oddzielonym od płaszcza czaszy wąskim pierścieniem z ornamentem perełkowym. Gładką, rozszerzającą się ku górze powierzchnię czary zdobi dekoracja nakładkowa. Po jednej stronie personifikacja sprawiedliwości - Temida z opaską na oczach, z wzniesionym mieczem w lewej i dwuszalkową wagą w prawej ręce. Postać ujęta w otwarty górą wieniec z liści dębowych z żołędziami (niektóre niemal pełnoplastyczne). Po przeciwnej stronie zamknięty wieniec z liści i kiści winorośli (także częściowo pełnoplastyczny) zakończony dołem dwoma mieczami umieszczonymi na pierścieniu koszyczka czary. Wewnątrz wieńca grawerowana dedykacja ozdobną pisanką: Dem | Herrn Land- und | Stadtgerichts-Rath | Hartwig | bei Niederlegung Seines | Amtes | am 31ten Marz 1840 | von | den Subaltern Beamten | des Land u. Stadtgerichts | in Stettin. Pokrywa złożona z profilowanej kryzy i dwudzielnego płaszcza, którego części wymodelowane z wklęsłych, rozszerzających się ku dołowi kwater, rozdziela pierścień z granulacją. Wyniesiony w centrum pokrywy uchwyt wieńczący w formie bogato zdobionego kwiatonu. Wnętrze czary i pokrywy złocone, poszczególne części pucharu skręcone śrubami.

W Szczecinie począwszy od zakończonej w 1243 roku lokacji miasta organem samorządowych władz miejskich o charakterze sądowniczym był sąd miejski, zwany także ławą miejską. Ławników, zobligowanych do wydawania wyroków w sprawach karnych i cywilnych dotyczących mieszkańców Szczecina oraz przedmieścia, wybierała, w porozumieniu z ówcześnie panującymi książętami z dynastii Gryfitów, rada miejska. Osobną jurysdykcję sprawowała instytucja kościelna oraz dwór książęcy. Sąd Miejski mieścił się w Starym Ratuszu, ulokowanym na Rynku Siennym.

Na początku XVI stulecia, poprzez reformy księcia Bogusława X, zakazano łączenia funkcji radcy miejskiego z funkcją ławnika. Kolejną istotną zmianą w miejskim sądownictwie było wprowadzenie w 1723 roku tzw. Pruskiego Regulaminu Ratuszowego, który zmniejszył liczbę ławników z ośmiu do czterech, zaś dyrektorem sądu stawał się trzeci burmistrz.

Na początku XIX wieku w Szczecinie oprócz ławy miejskiej funkcjonował sąd Fundacji Mariackiej, sąd Fundacji św. Jana oraz sąd kolonii francuskiej. Aby zlikwidować takie rozdrobnienie instytucji sądowniczych, utrudniające sprawne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w mieście, w 1811 roku złączono je z sądem ławy miejskiej, który podlegał Wyższemu Sądowi Krajowemu w Szczecinie.

Jednym z członków szczecińskiego sądu miejskiego był niejaki Hartwig, który 31 marca 1840 roku odszedł z piastowanego stanowiska. Dowiadujemy się o tym wydarzeniu z inskrypcji wygrawerowanej na srebrnym pucharze z pokrywą, zdobionym płaskorzeźbą Temidy ujętej w wieniec z liści dębu, znajdującym się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie. Ozdobne naczynie zostało ofiarowane ustępującemu z posady urzędnikowi przez jego współpracowników.

Małgorzata Peszko

magazyn