- Czcionka:
- Kontrast:
Topór z lewej tyki poroża zrzuconego przez dużego, silnego samca jelenia szlachetnego. Zabytek posiada skośne ostrze i asymetryczny otwór na trzonek, nawiercany z dwóch stron. Na ostrzu i obuchu widoczne ślady intensywnej pracy: wyłuskania, wymiażdżenia, zagładzenia i wyłamania sponigiozy. Przy obuchu i otworze na trzonek widoczne pozostałości oczniaka i nadoczniaka. Pomiędzy resztkami uperlenia przy obuchu widoczne plamy margla. Powierzchnia silnie zniszczona na skutek pękania i łuszczenia, co jest efektem wysychania zabytku. Ciemna barwa jest efektem długotrwałego zalegania w środowisku beztlenowym.
Topór z poroża typu Kongemose został odkryty w Szczecinie, prawdopodobnie podczas bagrowania Odry pod koniec XIX wieku. Pochodzi ze zbiorów dawnego Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde w Szczecinie. Surowcem do jego wykonania była tyka dużego, zdrowego i silnego samca jelenia szlachetnego. Na powierzchni widoczne są ślady intensywnego użytkowania, zarówno na ostrzu, jak i na obuchu. Rodzaj tych śladów (zagładzenia, wyłamania, pęknięcia) sugeruje, że był używany do wykonywania różnych czynności obejmujących obróbkę drewna i prawdopodobnie kopanie. Toporek ma też ślady wielokrotnych napraw, głównie korekty ostrza. Opisana wyżej wielofunkcyjność narzędzia jest typowa dla społeczności łowców-zbieraczy w północnej części Europy. Ze względu na koczowniczy tryb życia ludzie starali się ograniczać ciężar i liczbę przenoszonego ekwipunku. Stąd właśnie wynikała potrzeba wytwarzania narzędzi wielofunkcyjnych oraz kompozytowych, możliwych do szybkiego i łatwego rozmontowania i wymiany zużytych lub aktualnie niepotrzebnych elementów. Topory tego typu są charakterystyczne dla mezolitu, dla ludności późnej kultury Maglemose oraz kultury Kongemose.
Michał Adamczyk
