Przekłuwacz typu Zinken

• Kolekcjaepoka kamienia
• Miejsce zebrania w terenieKocierz (województwo zachodniopomorskie)
• Odpowiedzialny działDział Archeologii
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Duży przekłuwacz typu Zinken wykonany na nieregularnym wiórze z negatywami zaprawy oraz fragmentami kory widocznymi na stronie wierzchniej. Z jednej strony zakończony jest grubym wierzchołkiem, stanowiącym część pracującą, tzw. żądło, uformowane drobnym retuszem. Na prawej krawędzi wióra widoczne są ślady retuszu użytkowego.

Znaleziony na stanowisku nr 5 w Kocierzy niedaleko Gryfic w województwie zachodniopomorskim, przekłuwacz typu Zinken wykonano na wiórze pochodzącym ze wstępnych faz eksploatacji, o czym świadczą negatywy zaprawy oraz fragmenty kory widoczne na stronie wierzchniej. Przy wierzchołku zabytek ma część pracującą, nazywaną żądłem, uformowane drobnym retuszem. Do wykonania narzędzia wybrano wiór o kształcie zbliżonym do pożądanego, a sam retusz miał na celu jedynie wprowadzenie drobnych korekt oraz wzmocnienie krawędzi.

Zinkeny to narzędzia o charakterystycznym, poprzecznym umiejscowieniu żądła. Dawniej sądzono, że stanowią rodzaj przekłuwacza, co ma swoje odzwierciedlenie w nazwie tego narzędzia. Na podstawie badań traseologicznych, czyli analizy mikroskopowej śladów użytkowania, wiadomo, że Zinkeny służyły do żłobienia rowków, poprzedzających łamanie większych fragmentów kości i poroża na podłużne półwytwory przerabiane następnie na ostrza, harpuny i igły. Narzędzia tego typu tradycyjnie uznawane były za wyznacznik kultury hamburskiej, której przedstawiciele byli pionierami zasiedlającymi Niż Środkowoeuropejski pod koniec ostatniego zlodowacenia. Obecnie coraz więcej tego rodzaju wyrobów znajdowane jest w kontekstach innych kultur późnego paleolitu, co znacząco utrudnia określenie wieku zabytku z Kocierzy.

Stanowisko 5 w Kocierzy należy do kompleksu paleolitycznych pracowni i wychodni surowca nad środkową Regą. Pozyskiwano tam i obrabiano krzemień doskonałej jakości, którego bogate złoże znajduje się w utworach morenowych, przeciętych przez koryto rzeki. Tamtejsze stanowiska zostały odkryte w latach 20. XX wieku podczas budowy tamy na Redze, prowadzącej do powstania Jeziora Rejowickiego. 

Michał Adamczyk