• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
warsztat strasburski (rzeźbiarz)

Krucyfiks Kamieński - figura Chrystusa Ukrzyżowanego

  • rzeźba, sztuka sakralna
736
126
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • belka tęczowa
  • scholastyka
  • filozofia scholastyczna
  • snycerstwo
  • sztuka sakralna
  • gotyk
  • ukrzyżowanie
  • kościoły > kościół św. Jana Chrzciciela (Kamień Pomorski)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Szt/45
  • Autor/Wytwórcawarsztat strasburski (rzeźbiarz)
  • NazwaKrucyfiks Kamieński - figura Chrystusa Ukrzyżowanego
  • Miejsce powstaniaFrancja (Europa)
  • Czas powstania[data dookreślenie] > około 1300
  • Technikarzeźbienie
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno > drewno dębowe; pozostałości polichromii
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 180 cm (wysokość)
      • 178 cm (szerokość)
      • 40 cm (głębokość)
      • 40 kg (masa)
  • Kolekcjasztuka średniowieczna
  • Miejsce zebrania w terenieKamień Pomorski (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Ponadnaturalnych rozmiarów figura Chrystusa Ukrzyżowanego. Smukłe, wyidealizowane ciało o nieco wydłużonych proporcjach ułożone w esowaty kształt. Długie ręce rozłożone szeroko w formie rozciągniętej litery V. Dłonie ułożone płasko, zwrócone wnętrzem, o długich wyprostowanych palcach. Głowa zwieszona nisko przy prawej piersi. Miękko rzeźbiona twarz o zamkniętych oczach, długim nosie i lekko ściągniętych brwiach. Finezyjnie ułożona fryzura falujących włosów. Długi tors o łagodnym zarysie wypukłej klatki piersiowej, wklęsłej jamy brzusznej i kolistego brzucha. Szczupłe nogi skrzyżowane prawa nad lewą. Na biodrach chusta perizonium sięgająca kolan. W dłoniach i w skrzyżowanych stopach otwory na gwoździe. Korpus figury wykonany w jednym kawałku drewna. Ręce mocowane na trzpień w otwory w barkach. Na odwrociu torsu dwa metalowe oczka do zawieszenia figury na krzyżu. Chusta wtórnie skrócona z prawej strony, stopy uzupełnione.

Mianem krucyfiksu określa się krzyż w typie łacińskim z zawieszoną figurą Chrystusa Ukrzyżowanego. Ze względu na naczelne znaczenie krzyża wśród symboli chrześcijańskich krucyfiksy stanowią podstawowe wyposażenie kościołów. W średniowiecznych świątyniach, w formie monumentalnych dzieł były umieszczane wysoko na lektorium lub belce tęczowej przed przestrzenią ołtarzową.

W sztuce średniowiecznej wykształciły się dwa podstawowe typy krucyfiksów – heroiczny okresu romańskiego z przedstawieniem Chrystusa żywego, bez oznak męki i często w królewskiej koronie na głowie oraz gotycki, z naturalistycznym wizerunkiem umęczonego Zbawiciela w koronie cierniowej. Dzieło kamieńskie o niezwykle subtelnym i harmonijnym wyrazie plasuje się pomiędzy nimi. Chrystus z zamkniętymi oczami, którego idealizowane ciało o nieco wydłużonych proporcjach osuwa się, układając się w miękki esowaty kształt, ukazany jest w chwili konania, nie ma korony cierniowej, brakuje wyraźnych oznak męki. Piętno cierpienia zaznaczone jest jedynie przez brwi ściągnięte w bolesnym grymasie, co nie zakłóca jednak nastroju liryzmu i piękna w duchu filozofii scholastycznej XIII wieku.

Krucyfiks pochodzący z katedry w Kamieniu Pomorskim jest najbardziej okazałym i najcenniejszym wśród tego typu dzieł z rejonu pomorskiego. Reprezentuje cechy gotyku pełnego, wykształcone w obrębie plastyki wielkich katedr XIII wieku, które wraz z warsztatami wędrownych rzemieślników docierały z rejonów Nadrenii do głównych ośrodków sztuki europejskiej. Miękko i precyzyjnie ukształtowana forma w twardej, trudnej materii drewna dębowego świadczy o niezwykłych umiejętnościach rzeźbiarza, dorównujących mistrzom dekoracji rzeźbiarskiej katedry w Strasburgu, a także wyrafinowanym guście fundatora, obeznanego w trendach ówczesnej europejskiej sztuki dworskiej.

Kinga Krasnodębska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin