• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
warsztat zachodniopomorski (rzeźbiarz)

Zesłanie Ducha Świętego

  • płaskorzeźba, kwatera ołtarza, sztuka sakralna
Zesłanie Ducha Świętego
677
94
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • ołtarz pasyjny
  • tryptyk
  • książę Bogusław X
  • Księstwo Pomorskie
  • snycerstwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Szt/113
  • Autor/Wytwórcawarsztat zachodniopomorski (rzeźbiarz)
  • NazwaZesłanie Ducha Świętego
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstaniaokoło 1510 - 1520
  • Technikarzeźbienie, malowanie, złocenie
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno > drewno dębowe; pozostałości polichromii; złocenia
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 89 cm (wysokość)
      • 76 cm (szerokość)
      • 20 kg (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • numer inwentarzowy:
    • czerwoną farbą: P.S. 727
    • ; Provinzialmuseum Pommerscher Altertümer Stettin
  • Kolekcjasztuka średniowieczna
  • Miejsce zebrania w terenieUeckermünde (Wkryujście), kościół
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Płaskorzeźba o kształcie zbliżonym do stojącego prostokąta. W centrum kompozycji usytuowana jest siedząca frontalnie postać Marii prezentująca otwartą księgą trzymaną na kolanach. Obok znajdują się zwróceni do Niej, po lewej - św. Jan, po prawej - św. Piotr. Jan siedzi na prostokątnej ławie, Piotr klęczy z uniesionymi dłońmi w geście modlitwy, głowę zadzierając lekko do góry. Za nimi stoją stłoczeni w dwóch rzędach pozostali apostołowie. Jeden z nich, stojący po środku, zwrócony tyłem, unosi wysoko ręce i głowę w geście natchnienia. Obszerne szaty okrywające postaci plastycznie modelowane. Suknia Marii dekorowana roślinno-geometrycznym wzorem. Znaczne ubytki płyty wzdłuż pionowego pęknięcia. Tło ponad apostołem zwróconym tyłem wyłamane.

Płaskorzeźba ze sceną Zesłania Ducha Świętego zamyka cykl 11 rzeźbionych obrazów niegdyś wypełniających szafę retabulum ołtarzowego z kościoła we Wkryujściu. Przedstawienie uzupełnia program ikonograficzny ołtarza poświęconego tematyce pasyjnej o wątki eklezjologiczne. Wydarzenie biblijne mające miejsce w Wieczerniku interpretowane jest jako symboliczny początek Kościoła. Duch Święty został zesłany z niebios po Wniebowstąpieniu Jezusa, zgodnie z obietnicą daną uczniom (Łk 24, 49), jako natchnienie i moc do urzeczywistnienia idei powszechnej ewangelizacji. Duch Święty z uwagi na dary, które niesie, jest podstawowym motywem w obrazach poświęconych tej tematyce. Przedstawiany bywa pod postacią ognia, promieni lub gołębicy. Kompozycja przedstawienia na płaskorzeźbie wkryujskiej inspirowana jest drzeworytem Hansa Schäufeleina powstałym w ramach cyklu ilustracji do książki „Liber Passionis” Ulricha Pindera. Drzeworyt niemieckiego mistrza sugeruje, że brakujący fragment płaskorzeźby w górnej partii płyty mógł być wypełniony przedstawieniem gołębicy o rozpostartych skrzydłach, unoszącej się ponad uczniami Jezusa zgromadzonymi wokół Marii. Książka Ulricha Pindera, osobistego lekarza elektora Fryderyka III von Sachsen, bogato ilustrowana drzeworytami wybitnych mistrzów, została wydana w jego własnej oficynie wydawniczej w Norymberdze w 1507 roku. Upowszechnienie się techniki druku w Europie XV wieku, nieodłącznie związanego z grafiką, przyczyniło się do popularyzacji i upowszechniania motywów obrazowych w sztuce. Dzięki mistrzowskiemu opanowaniu techniki wycinania czy grawerowania matrycy przez późnośredniowiecznych mistrzów, takich jak Martin Schongauer, Hans Schäufelein, czy Monagramista AG, na których wzorował się mistrz płaskorzeźb ołtarza wkryujskiego, grafika wzniosła się ponad działalność rzemieślniczą, stając się jedną z dziedzin sztuki.

Kinga Krasnodębska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin