• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (złotnik)

Rozeta do obuwia księcia Franciszka I (1577-1620)

  • klejnot, pontalik, sztuczka, biżuteria, ozdoby, rozety o obuwia, obuwie, ubiór
Rozeta do obuwia księcia Franciszka I (1577-1620)
732
145
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kościoły > kościół zamkowy
  • krypta
  • zamki > Zamek Książąt Pomorskich
  • pochówki
  • sztuczki
  • pontaliki
  • koronki
  • obuwie
  • Franciszek I, książę szczeciński (1577-1620) - kolekcja
  • Książęta Pomorscy

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Rz/3639/1
  • Autor/Wytwórcanieznany (złotnik)
  • NazwaRozeta do obuwia księcia Franciszka I (1577-1620)
  • Miejsce powstaniaKsięstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • Czas powstania1601 - 1616
  • Technikasplot płócienny, inkrustacja;, emalia komórkowa, granulacja, wycinanie, kucie, koronczarstwo, szycie ręczne
  • Materiałjedwab; nici z oplotem ze srebra złoconego; emalia; srebro złocone; złoto; pontaliki
  • Kolekcjatkaniny
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rozeta wykonana z wykończonej złotą koronką jedwabnej wstążki, ułożonej spiralnie i przyszytej do okrągłej podkładki. Spięta pośrodku trójlistnym klejnotem zdobionym barwną emalią. Na odwrocie rozety zachowane fragmenty wstążek.

Do najmodniejszych akcesoriów męskiego ubioru w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku należało obuwie na obcasach z wycięciami po bokach i językiem. Ozdabiano je często kokardami lub efektownymi koronkowymi rozetami.

Rozety do obuwia, stanowiące element stroju księcia pomorskiego Franciszka I, wykonane zostały z koronki o ząbkowanych brzegach. Na ich odwrocie zachowały się fragmenty zawiązanych w kokardę wąskich wstążek, którymi mocowano je do wierzchów. Środek rozet ozdabiają niewielkie złote trójlistne klejnoty, zwane sztuczkami lub pontalikami, z czarną emalią inkrustowaną złotymi gwiazdkami oraz białą emalią, imitującą perełki.

Jak koronkowe rozety prezentowały się wraz z całym strojem Franciszka I można zobaczyć na pośmiertnym portrecie księcia z 1621 roku, zachowanym w zbiorach Kapituł Katedralnych Merseburga i Naumburga oraz kolegiaty w Zeitz (obecnie jako depozyt na wystawie Złoty Wiek Pomorza w Muzeum Narodowym w Szczecinie). Władca ubrany był w obcisły wams i modne sięgające kolan i obficie marszczone spodnie ze złoto-czarnej brokatowej tkaniny. Na nogach miał złocistożółte jedwabne pończochy oraz podwiązki w formie szerokich szarf z czarnego jedwabiu wiązanych w kokardy pod kolanami. Podwiązki wykończone koronkami z nici z oplotem ze srebra złoconego współgrały ze złotymi koronkami rozet przy obuwiu z żółtej skóry.

Te same koronkowe rozety z charakterystycznymi trójlistnymi pontalikami pośrodku widoczne są na niezachowanym, ale znanym z archiwalnej fotografii wizerunku księcia z 1616 roku. Ponieważ książęta szczecińscy byli chowani w strojach, których używali również za życia, stanowią one cenne świadectwo kultury dworu Gryfitów i – szerzej – kultury dworów europejskich tamtych czasów.

Monika Frankowska-Makała

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin