• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
MALCZEWSKI Jacek (1854–1929) (malarz)

Na etapie

  • obraz
Na etapie
766
173
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Młoda Polska
  • sceny wielopostaciowe
  • wnętrza
  • cierpienie
  • śmierć
  • żołnierze
  • rozpacz

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/58
  • Autor/WytwórcaMALCZEWSKI Jacek (1854–1929) (malarz)
  • TytułNa etapie
  • NazwaScena rodzajowa
  • Miejsce powstaniaKraków (województwo małopolskie)
  • Czas powstania1895
  • Technikatechnika olejna
  • Materiałpłótno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 58 cm (wysokość)
      • 102.5 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak odręczny, nalepka/naklejka:
    • Nr inw. 2413 | Jacek Malczewski | Na etapie
    • ; nieznany
    • 2. Pieczęć:
    • M.P.Z.SZCZECIN | Dział Sp | Nr 4
    • ; Muzeum Pomorza Zachodniego Szczecin
    • 3. Nalepka/naklejka:
    • MUZEUM NARODOWE | POZNAŃ | Jacek Malczewski | Śmierć na etapie | 1895 | Wystawa monograficzna Jacka Malczew-\ skiego XI.1968-II.1969 | 50 | NR KAT.
    • ; Muzeum Narodowe Poznań
    • 4. Sygnatura:
    • Hyacintus Malczewski 1895
    • ; MALCZEWSKI Jacek (1854–1929)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kompozycja realistyczna w układzie leżącego prostokąta, utrzymana w tonacji szaro-brunatnej, rozjaśnionej w lewej części obrazu. Na pierwszym planie, na lewo od osi kompozycji, postać martwego chłopca leżącego na płaszczu żołnierskim, rozłożonym na podłodze. U jego głowy klęcząca, rozpaczająca kobieta, w ciemnym stroju. Wzdłuż ścian pomieszczenia ustawiono drewniane prycze, na których, jak również na podłodze, śpiące pokotem postacie. Na krawędzi pryczy, obok rozpaczającej kobiety, siedzący mężczyzna podpierający głowę ręką, w której trzyma futrzaną czapkę. Przy lewej krawędzi obrazu postać mężczyzny w rozpiętym wojskowym płaszczu, za nim widoczny częściowo w uchylonych drzwiach żołnierz. W lewym dolnym rogu część nagiej nogi śpiącego na fragmentarycznie widocznej pryczy. Przy górnej krawędzi obrazu rozwieszone części garderoby.

Na etapie (1895) to jedna z przykładowych prac Jacka Malczewskiego wpisujących się w okres malarstwa martyrologiczno-patriotycznego, w którym artysta odwoływał się do tradycji romantycznej, a szczególnie do dorobku Artura Grottgera oraz poezji Juliusza Słowackiego – jednego z najważniejszych wieszczów tego czasu. Dzieło zamyka tworzony przez ponad dziesięć lat cykl dzieł ukazujących losy zesłanych na Syberię. Większość obrazów odnosi się do wątków literackich, wśród których najliczniejsze pochodzą z poematu Słowackiego zatytułowanego Anhelli. Seria ta w sposób interesujący pokazuje również zmiany postawy malarskiej. Pierwsze płótna cyklu charakteryzują się typowym przedstawieniem realistycznym, a obraz ze szczecińskiej kolekcji ukazuje już silny wpływ szkoły monachijskiej. Na ciemnym tle w sposób kontrastujący, poprzez odpowiednie wykorzystanie światła, malowane są centralne motywy – w tym wypadku twarz zrozpaczonej kobiety patrzącej na zmarłego chłopca ułożonego na żołnierskim płaszczu, na podłodze. Reakcja pozostałych osób obserwujących scenę jest niezwykle zróżnicowana – część z nich nie reaguje na to, co widzi, jedni podnoszą głowy, inni śpią. Szczegółowość obrazu zbliża go do stylistyki naturalistycznej.

Beata Małgorzata Wolska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin