• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Rosołowicz Jerzy (1928-1982)

Obraz pionowy

  • malarstwo, obraz
Obraz pionowy
511
0
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • abstrakcja
  • sztuka konceptualna
  • reliefy
  • malarstwo fakturowe

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Sp/504
  • Autor/WytwórcaRosołowicz Jerzy (1928-1982)
  • TytułObraz pionowy
  • Miejsce powstaniaWrocław (województwo dolnośląskie)
  • Czas powstania1964
  • Technikatechnika własna
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno; olej; masa plastyczna
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • napis:
    • JERZY ROSOŁOWICZ, WROCŁAW, ul.Mielecka 4a/3|tytuł: OBRAZ PIONOWY I|techn: olej drewno|wymiary: 90 x 40 cm
    • ; nieznany
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działMuzeum Sztuki Współczesnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kompozycja reliefowa, monochromatyczna. Centralnie przez wysokość obrazu w pionie przebiega falista, smukła forma, przypominajaca pęknięcie. Nieco poniżej środka rozszerza się i wybrzusza, ukazując popękaną powierzchnię, po czym znów zwęża się i schodzi ku dolnej krawędzi pionowymi wypukłymi liniami. Z lewej i prawej strony fakturowe układy symetrycznych sfałdowanych prążkowań, nawiązujących do regularnie ustrukturyzowanych biologicznych komórek, w górze obrazu ukośnie wznoszą się, w dole opadają. Punkt ich zbiegu znajduje się poza krawędziami kompozycji, poniżej połowy szerokości obrazu. Całość polichromowana czernią.

„Obraz pionowy I” jest jedną z charakterystycznych prac fakturowych Jerzego Rosołowicza, które tworzył w latach 1957–1966 za pomocą farby olejnej zmieszanej z gipsem i masą papierową. Na płaszczyźnie obrazu modelował rytmiczne całości złożone z form przypominających widziane pod mikroskopem fragmenty natury, na przykład krople rosy. Te oszczędne w formie, monochromatyczne kompozycje ewoluowały od organicznych struktur reliefowych ku porządkowi geometrycznemu, by ostatecznie ustąpić miejsca konceptualnym poszukiwaniom uniwersalnych form wyrazu.

Od początku lat sześćdziesiątych XX wieku twórczość Rosołowicza rozwijała się równolegle z refleksją teoretyczną, której rezultatem są trzy uzupełniające się rozprawy: „Teoria funkcji formy” (1962), „O działaniu neutralnym” (1967), „Próba odpowiedzi na pytanie, co to jest świadome działanie neutralne” (1971). Rozważania te były konsekwencją niepokoju artysty o losy świata i autodestrukcyjny kierunek rozwoju cywilizacji, chodziło przede wszystkim degradację środowiska naturalnego oraz groźbę konfliktu atomowego.

W drugiej połowie lat sześćdziesiątych całkowicie zerwał z malarstwem, jakie dotychczas uprawiał na rzecz utopijnej idei „walki ze złem” przy pomocy „świadomych działań neutralnych”, bezcelowych i dzięki temu, według niego, etycznych. Uważał, że to właśnie sztuka powinna być narzędziem naprawiania świata. Projektował i konstruował absurdalne urządzenia oraz maszyny, których zadaniem było inspirowanie do takiej aktywności (np. „Naczynie do łapania rosy”, czy cykl prac „Telehydrografiki”). Jednocześnie tworzył obiekty przestrzenne i dwustronne reliefy ze szkła optycznego. Zajmował się również fotografią eksperymentalną i filmem. Był aktywnym uczestnikiem wrocławskiego środowiska artystów awangardowych. Współtworzył galerię Pod Moną Lisą (1967–1971) założoną przez teoretyka sztuki pojęciowej Jerzego Ludwińskiego. W 1972 przyłączył się do akcji „Net”, w której artyści z całego świata korespondencyjnie prowadzili dyskusje na temat sztuki.

Marlena Chybowska-Butler

magazyn