• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Orbitowski Janusz (1940-2017)

7/73

  • malarstwo, obraz
7/73
813
0
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • abstrakcja geometryczna (styl)
  • suprematyzm (sztuka)
  • kwadraty
  • elipsy
  • monochromy
  • reliefy
  • malarstwo reliefowe
  • przestrzenność
  • dynamika
  • trwałość
  • przemijanie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Sp/1487
  • Autor/WytwórcaOrbitowski Janusz (1940-2017)
  • Tytuł7/73
  • Miejsce powstaniaKraków (województwo małopolskie)
  • Czas powstania1973
  • Technikatechniki malarskie, akryl.
  • Materiałsklejka
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 58 cm (wysokość)
      • 62 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • czarną farbą:
    • JANUSZ ORBITOWSKI 1973 | "7/73" 58 x 62 cm
    • ; nieznany
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działMuzeum Sztuki Współczesnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kompozycja w kwadracie, której głównym elementem jest eliptyczna biała forma na czarnym tle. Namalowana diagonalnie z jednym z zaokrągląonych końców elipsy w lewym dolnym narożniku. Łagodną linią na skos forma unosi się przekraczając prawą górną krawędź i kończy się poza obrazem. Od lewej górnej strony schodzi w dół szerokim pasem zakończonym wznoszącą się kompozycją reliefową z dwóch rzędów białych kwadratów z drewnianej sklejki o boku 5 cm, ułożonych na sobie kaskadowo po trzy, ukośnie do krawędzi obrazu. Poniżej, niemal stycznie względem poprzedniej kompozycji reliefowej, umieszczony został równoległy, przesunięty w prawo, analogiczny układ kwadratów - po trzy w każdym z czterech rzędów, schodzących ukośnie w dół lewej części obrazu. W środku gładka płaszczyzna czerni.

„7/73” to praca jednego z klasyków polskiej abstrakcji geometrycznej Janusza Orbitowskiego.

Na płaszczyznę obrazu naklejał listewki, wycięte ze sklejki kwadraty lub romby, tworząc rytmiczne konstrukcje. Usytuowane w różny sposób względem siebie i względem podłoża, wystające elementy rzucające cienie przy swoich krawędziach, podkreślają przestrzenność i dynamikę dzieła. Twórczość Orbitowskiego koncentrowała się wokół eksploracji czystych figur geometrycznych (kwadraty, trójkąty i koła) i ich wzajemnych relacji w obrębie obrazu. Poprzez syntezę i eliminację dążył do maksymalnie prostej formy, harmonii i ascezy. Od połowy lat siedemdziesiątych artysta prawie zupełnie zrezygnował z barw, a od 2000 roku tworzył, używając wyłącznie bieli. Uważany jest za bezpośredniego kontynuatora myśli Kazimierza Malewicza, twórcy suprematyzmu – idei wyższości człowieka nad materią. Suprematyzm, rezultat filozofii metafizycznej autora, był bardziej postawą umysłu niż kierunkiem w sztuce. Malewicz za pomocą form geometrycznych, takich jak linia prosta (jako symbol przewagi człowieka nad chaosem natury) i kwadratu (który nie występuje w naturze) chciał tworzyć nowe materialne rzeczywistości. Pragnął wyrazić „uczucia tęsknoty wobec niewytłumaczalnej zagadki wszechświata”. Prace Orbitowskiego z ostatniego okresu jego twórczości przywołują na myśl „Kompozycję suprematyczną: białe na białym” (ok. 1918) Malewicza, w której, jak to ujął brytyjski historyk sztuki Aaron Scharf, „kwadrat (wola człowieka lub może sam człowiek) pozbywa się swej materialności i pogrąża się w nieskończoność”, pozostawiając po sobie jedynie kruchy ślad.

Marlena Chybowska-Butler

magazyn