• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Martens, Michał (czynny 1615-1622) (mincmistrz); Filip Julisz, książę wołogoski (1584-1625) (emitent) - Franzburg

Talar

  • moneta
Talar
915
199
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tarcze herbowe
  • monety książęce
  • księstwo wołogosko-słupskie, państwo historyczne (Europa)
  • Filip Juliusz, książę wołogoski (1584-1625) - ikonografia
  • Gryfici (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15876
  • Autor/WytwórcaMartens, Michał (czynny 1615-1622) (mincmistrz); Filip Julisz, książę wołogoski (1584-1625) (emitent) - Franzburg
  • NazwaTalar
  • Miejsce powstaniaksięstwo wołogosko-słupskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Franzburg (Niemcy) (wybicie)
  • Czas powstania1620
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 2.3 mm (wysokość)
      • 43 mm (średnica)
      • 28.33 g (masa)
  • Sposób nabyciaZakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie popiersie księcia w zbroi i podwójnej krezie w prawo, w otoku napis: PHILIPPUS IULIUS.D:G:DVX.STETIN.POMER:

Na rewersie dziewięciopolowa tarcza herbowa nakryta hełmem z klejnotem. Po bokach dwaj dzicy mężowie z maczugami, na głowach hełmy z labrami i klejnotami. W otoku napis: FATA.FEREN.FE.PARI.PATIENT.PALMAM 16-Z0. (trzeba znosić przeciwieństwa losu, cierpliwe znoszenie zapewnia nagrodę).

Książę wołogoski Filip Juliusz bił monety od 1609 roku w mennicy założonej przez jego ojca Ernesta Ludwika na zamku we Franzburgu. W świetle prawa monetarnego Rzeszy działalność ta była nielegalna, a starania księcia o zalegalizowanie mennicy nie odniosły spodziewanego rezultatu. W mennicy franzburskiej oprócz drobnych niskowartościowych monet, które przyczyniły się do inflacji (okres Kipper und Wipper), bito również wysokie nominały ze srebra – talary, ich części i multiplikacje. Spadek wartości pieniądza sprawił, że zapotrzebowanie na grube monety znacznie wzrosło i coraz trudniej było utrzymać ich standard. Emisje talarów były realizowane w dwóch okresach: 1609–1611 i 1620–1623. W ich produkcję zaangażowanych było trzech mincmistrzów: Casper Rottermund w latach 1609–1615, Michał Martens w latach 1615–1622 i Hans Puls w latach 1622–1625. Stronę główną talarów zdobi popiersie księcia w zbroi z charakterystyczną dla epoki krezą, a na rewersie wielki herb dynastii Gryfitów. Tarcza herbowa otrzymała pełną oprawę heraldyczną w postaci hełmu, labrów, klejnotu i trzymaczy (dzicy mężowie z maczugami), a dziewięć pól powtarza się od 1583 roku, kiedy Jan Fryderyk wybił pierwsze talary. Zgodnie z heraldycznym kanonem w pierwszym rzędzie umieszczono tarcze z gryfem pomorskim, szczecińskim i kaszubskim, w środkowym rzędzie tarcze z gryfem wendyjskim, z lwem rugijskim na murze i rybogryfem uznamskim, w trzecim rzędzie tarcze z gryfem bardzkim, krzyżem choćkowskim z czterema różami i półgryfem wołogoskim na szachownicy. W otoku awersu, w skróconej tytulaturze widnieje imię księcia, jako pana całego Pomorza Zachodniego. Zgodnie z umową podziałową z 1532 roku władcy zobowiązali się prowadzić wspólną politykę zagraniczną i monetarną oraz używać tych samych tytułów, niezależnie od ziemi, którą władali. Na rewersie wokół wielkiego herbu Pomorza umieszczono sentencję biblijną, pojawiającą się również na innych gatunkach monet.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin