• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik) - Japończycy

Szablon farbiarski katagami

  • ozdoba, dekoracja, wycinanka, dzieło wizualne, szablon, matryca drukująca, sprzęt do drukowania i grafiki, sprzęt
978
228
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kimona
  • stroje
  • sakura
  • wiśnie
  • motywy > motywy roślinne
  • wiosna
  • wzornictwo > wzornictwo japońskie
  • odbijanie wzorów
  • katazome
  • farbowanie tkanin
  • japońskie formy farbiarskie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/EP/340
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik) - Japończycy
  • NazwaSzablon farbiarski katagami
  • Miejsce powstaniaJaponia (Azja)
  • Czas powstaniaokoło 1851 - 1900
  • Technikawycinanie
  • Materiałpapier katajigami; papier > papier czerpany; ludzkie włosy; papier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 61 cm (wysokość)
      • 41.8 cm (szerokość)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Duży, zabarwiony na ciemnobrązowo, prostokątny szablon farbiarski typu jishiro, wzmocniony od spodu siatką z ludzkich włosów. Z arkusza o układzie pionowym i marginesach nierównej szerokości wycięto większą część papieru, tworząc pozytywową kompozycję, przedstawiającą motyw gałęzi kwitnącej, japońskiej wiśni (jap. sakura). Większość kwiatów wycięto zachowując jedynie papier w miejscach, wyznaczających kontury płatków kwiatów oraz liści wraz z główną siatką unerwienia. Wypełnienie gałęzi i mniejszych kwiatków pozostawiono. Z najgrubszej gałęzi wiśni usunięto jedynie nieregularne fragmenty wypełnienia, sugerując refleksy świetlne. Siatkę wzmacniającą uszkodzoną w wielu miejscach, szczególnie w prawym górnym i lewym dolnym rogu, zabezpieczono bibułką konserwatorską. Widoczne przetarcia papieru. 

Szablony farbiarskie katagami to rodzaj japońskiego rzemiosła artystycznego. Służą do odbijania wzorów na tkaninie. Motywy dekoracyjne w katagami często zaczerpnięte są z japońskiej przyrody. Japończycy odczuwają silną potrzebę harmonii ubioru z otaczającą ich naturą. Każdemu miesiącu przyporządkowali motywy i kolory charakterystyczne dla danej pory roku. Prezentowana forma przestawia motyw kwitnącej wiśni, zwany w Japonii sakura, który obwieszcza nadejście wiosny oraz symbolizuje miłość i radość. Kwiat sakury wiąże się również z przemijaniem Mono no aware. Jego ulotność miała symbolizować życie samurajów, którzy mieli pięknie zakwitnąć, aby po chwili umrzeć. Matsudaira Sadanobu, polityk i poeta okresu Edo, utrzymywał, że gałązki i kwiaty sakury swą prostotą i urodą oddają charakter Japonii. Katagami (jap. kata – forma, szablon oraz gami – papier) wykonuje się z wielowarstwowego papieru czerpanego katajigami nasączonego sokiem z owocu kaki – persymony. Papier należy skleić, zakonserwować, wysuszyć i utwardzić w procesie murokarashiii, który jest rodzajem wędzenia. Dzięki takiemu przygotowaniu, staje się niemal wodoodporny. Rzemieślnik, zwany w Japonii rzeźbiarzem hiroshi, za pomocą specjalnego narzędzia wycina w nim wzory. Szablony swą formą przypominają papierowe koronki. Pełnią rolę matrycy pozwalającej na powielanie wzorów na tkaninie. Artysta układa formę na płótnie i pokrywa ją pastą ryżową nori. Następnie farbuje materiał przez zanurzenie go w barwniku lub nałożenie koloru szczoteczką. Po usunięciu pasty tkaninę płucze i suszy, miejsca nią pokryte pozostają nieufarbowane. Technika farbowania tkanin przy użyciu szablonów i nori nazywa się w Japonii katazome.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn