• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Niesiołowski Tymon (1882–1965)

Kompozycja

  • obraz
Kompozycja
753
143
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • modernizm (sztuka)
  • Zakopane (Polska)
  • Podhale
  • chaty
  • pejzaże górskie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/583
  • Autor/WytwórcaNiesiołowski Tymon (1882–1965)
  • TytułKompozycja
  • NazwaPejzaż
  • Miejsce powstaniaZakopane (Europa; Polska; województwo małopolskie; powiat tatrzański; gmina Zakopane)
  • Czas powstania1915
  • Technikagwasz, tempera
  • Materiałpapier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 23 cm (wysokość)
      • 29 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Sygnatura:
    • Tymon | Zakopane 1915
    • ; Niesiołowski Tymon (1882–1965)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Widok chaty góralskiej w najbliższym otoczeniu naturalnym. Malowany jednolitymi plamami i szerokimi pociągnięciami pędzla prowadzonego swobodnie i dynamicznie. Artysta szkicuje jedynie schematy przedmiotów, przestrzeń zaznaczona przeciwstawieniem złamanej czerwieni środkowego pasa kompozycji szarości jej górnej partii.

Twórczość Tymona Niesiołowskiego kojarzona jest z jego uczestnictwem w ruchu formistycznym (1917–1922), pobrzmiewającym jeszcze w obrazach z okresu współpracy ze Stowarzyszeniem Polskich Artystów Plastyków „Rytm”, Awangardą, Nową Generacją czy Wileńskim Towarzystwem Artystów Plastyków. Wykształcony we lwowskiej Szkole Przemysłowej (1898–1900) i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1900–1904), początkowo ulegał jednak wpływom środowiska młodopolskiego, na czele z dawnymi wykładowcami Józefem Mehoffferem i Stanisławem Wyspiańskim. Skłonność do posługiwania się dekoracyjną linią w kompozycjach malarskich, rysunkowych i graficznych towarzyszyła artyście do końca życia. Stały pobyt w Zakopanem w latach 1905–1926 przyczynił się do nawiązania kontaktów z plejadą twórców zafascynowanych góralszczyzną i Podhalem, między innymi Janem Kasprowiczem, Tadeuszem Micińskim, Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem, Karolem Szymanowskim, Stefanem Żeromskim, a zwłaszcza Stanisławem Witkiewiczem – autorem stylu zakopiańskiego – i jego synem Witkacym. Niesiołowski wstąpił w 1909 roku do Towarzystwa Sztuka Podhalańska, zaś rok później zaczął dostarczać projekty tkanin dla Stowarzyszenia „Kilim” w Zakopanem. Władysław Ślewiński, przebywający w pobliskim Poroninie w latach 1906–1910, zapoznał Niesiołowskiego z działalnością kolonii artystycznej Pont-Aven i rozwijaną tam metodą cloisonistyczną Paula Gauguina. Mistrz z Bretanii, odkrywszy relikty cywilizacji celtyckiej i rdzenną sztukę polinezyjską, upodabniał czarny kontur i wypełniające go pola czystego koloru do efektu archaicznych technik złotniczych (fr. émail cloisonné). Powszechne w Europie wywodzenie nowoczesnych środków wypowiedzi z korzeni własnych lub bardzo odległych kultur zainspirowało także kilku młodych malarzy i rzeźbiarzy, którzy wraz z Niesiołowskim i Witkacym utworzyli w 1917 roku grupę Ekspresjoniści Polscy (od 1919 Formiści). Akwarela ze zbiorów szczecińskich, przedstawiająca nakreśloną kilkoma lapidarnymi kreskami zakopiańską chatę, zapowiada awangardowe prace.

Szymon Piotr Kubiak

magazyn