• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Schadow, Johann Gottfried (1764-1850) (rzeźbiarz)

Fryderyk II

  • rzeźba
Fryderyk II
808
115
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Fryderyk II Wielki, król Prus (1712-1786) - ikonografia
  • królowie
  • portrety władców
  • mundury
  • generałowie
  • odznaki
  • regiment (insygnium)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Szt/679
  • Autor/WytwórcaSchadow, Johann Gottfried (1764-1850) (rzeźbiarz)
  • TytułFryderyk II
  • NazwaPomnik
  • Miejsce powstaniaBerlin (Niemcy)
  • Czas powstania1793
  • Technikarzeźbienie
  • Materiałmarmur karraryjski
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 250 cm (wysokość)
      • 90 cm (szerokość)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na kwadratowej podstawie postać Fryderyka II w kontrapoście, w mundurze pruskiego generała jazdy i gronostajowym płaszczu. Buty nad kolana, szpada przy podwójnie owiniętej szarfie z chwastem tworzącej pas. Na piersi gwiazda i wstęga orderowa. Lewa ręka wsparta o biodro, noga wysunięta do przodu. W prawej regiment, wsparty o księgi leżące u stóp. Głowa zwrócona w lewo, ostre spojrzenie w dal. Na głowie trójgraniasty kapelusz z kokardą. Płyta z cokołu pomnika Fryderyka II to płaskorzeźba dekoracyjna z elementami rózg liktorskich, ksiąg, lirą i gałązkami wawrzynu.

Rzeźba przedstawiająca najstarszego syna Zofii Doroty Hanowerskiej i Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna – Fryderyka II Hohenzollerna, zwanego Wielkim to reprezentacyjny wizerunek władcy Prus, powstały na życzenie stanu rycerskiego prowincji pomorskiej z inicjatywy Ewalda Friedricha von Hertzberga. W wyniku realizacji kontraktu zawartego z Johannem Gottfriedem Schadowem latem 1793 roku na Białym Placu Parad, niemal na wprost okien apartamentów królewskich Pałacu Sejmu Stanów Pomorskich, uroczyście odsłonięto pomnik, będący pierwszym świadectwem kultu Fryderyka Wielkiego umieszczonym w przestrzeni publicznej ówczesnego Królestwa Prus.

Król jest przedstawiony w kontrapoście, z głową odchyloną w lewą stronę i spojrzeniem zwróconym w dal. Ubrany jest w mundur generała jazdy pruskiej i gronostajowy płaszcz oraz buty z cholewami nad kolana. Na głowie ma charakterystyczny trójgraniasty kapelusz. Tors dekorowany jest wstęgą orderową z widocznym spod płaszcza, przypiętym na piersi Orderem Czarnego Orła, którego dewizą było suum cuique (każdemu to, co się należy). Rzeźba stała się źródłem powszechnie obowiązującego wyobrażenia władcy i odegrała istotną rolę w kształtowaniu legendy fryderycjańskiej.

Statua została odkuta po części przez Johanna Gottfrieda Schadowa, po części przy udziale francuskiego rzeźbiarza Claude’a Goussauta (zatrudnionego w warsztacie w charakterze pomocnika) – na podstawie modelu z gliny lub wosku oraz drugiego modelu pomocniczego wykonanego w gipsie, własnoręcznie przygotowanego przez dyrektora berlińskiej akademii. Dzieło zwraca uwagę jakością artystyczną – sposobem opracowania detalu rzeźbiarskiego oraz mistrzowskim ujęciem portretowym twarzy. Łączy dostojeństwo i splendor oficjalnego wizerunku królewskiego z realistycznym studium psychologicznym postaci, odzwierciedlającym naturę i charakter modela.

W czasie drugiej wojny światowej działo to uległo zniszczeniu, w latach 2008–2012 zostało poddane konserwacji w ramach wspólnego projektu Muzeum Narodowego w Szczecinie oraz berlińskiego Towarzystwa Schadowa. Dziś jest prezentowane w lapidarium Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych.

Dariusz Kacprzak

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin