• Czcionka:
  • Kontrast:
następny obiekt
Jarema Maria (1908–1958) (malarz)

Kompozycja (Na plaży)

  • obraz
Kompozycja (Na plaży)
652
0
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • awangarda (sztuka)
  • kompozycja abstrakcyjna
  • plaże
  • malarstwo polskie
  • Grupa Krakowska

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Sp/65
  • Autor/WytwórcaJarema Maria (1908–1958) (malarz)
  • TytułKompozycja (Na plaży)
  • NazwaKompozycja abstrakcyjna
  • Miejsce powstaniaKraków (województwo małopolskie)
  • Czas powstania1948
  • Technikatempera
  • Materiałpapier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 70 cm (wysokość)
      • 98.5 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • 70 x 98,5 | Nr kat. 78 | 1948 | Maria Jarema
    • ; nieznany
    • 2. Napis:
    • Maria Jarema | Kompozycja 1948 | tempera
    • ; nieznany
    • 3. Nalepka/naklejka:
    • MUZEUM POMORZA ZACHODNIEGO | W SZCZECINIE | Nr Inw Sp 65 | Nr Kat.
    • ; Muzeum Pomorza Zachodniego Szczecin
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działMuzeum Sztuki Współczesnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Obraz abstrakcyjny w tonacji zszarzałych żółci, błękitów, z odrobiną czerni i czerwieni. Obraz zbudowany jest z szeregu nieregularnych plam.

Maria Jarema zrobiła dyplom artystyczny z rzeźby w latach 1929–1935 pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego w Akademii Sztuki w Krakowie. Rzeźbę prawie całkowicie porzuciła na rzecz malarstwa po drugiej wojnie światowej. Przed 1939 rokiem należała do silnie lewicującej Grupy Krakowskiej, m.in. wraz z Leopoldem Lewickim, Stanisławem Osostowiczem i Jonaszem Sternem. Warto ponadto wspomnieć, że ważną rolę w jej rozwoju artystycznym odegrała przyjaźń z Tadeuszem Kantorem, która zaowocowała m.in. tworzeniem scenografii dla teatru Cricot. Po wojnie, w 1945 roku przyłączyła się do Grupy Młodych Plastyków. Była jedną z tych osób, które dołożyły wszelkich starań do reaktywowania Grupy Krakowskiej, co stało się możliwe dopiero w 1957 roku. Jarema była w centrum środowiska artystycznego, które współorganizowało trzy Wystawy Sztuki Nowoczesnej (Kraków 1948–49, Warszawa 1957 i 1959). Podczas I Wystawy Sztuki Nowoczesnej w 1948 roku, która odegrała znaczącą rolę w powojennym życiu artystycznym, zaprezentowała pięć swoich temper i kilka akwarel. W tej samej poetyce została namalowana tempera znajdująca się w zbiorach Muzeum narodowego w Szczecinie. Obraz nosi tytuł Na plaży (znany także jako Pejzaż morski) i jest zbudowany z szeregu nieregularnych plam o wyraźnych kolorach – żółci, błękitów, odrobiny czerni i czerwieni. Dzieło stanowi zbiór form kolorystycznych odwołujących naszą wyobraźnię do zaproponowanego w tytule pejzażu morskiego. Artystce udało się osiągnąć dynamikę kształtów powodujących poczucie obcowania z elementami, które należy samodzielnie układać w przedstawienia pewnych niedookreślonych precyzyjnie scen. Można z nich skomponować całe spektrum rzeczy, osób i krajobrazów możliwych do zobaczenia na plaży (ludzi, statki, ptaki itd.). Ważne dla prac z tego okresu było też równomierne rozmieszczanie całej kompozycji na płaszczyźnie obrazu, co widać także na szczecińskim dziele. Dynamika ruchu – tak istotna dla tej pracy – stanowiła jeden z ważniejszych problemów, który determinował późniejszą drogę rozwoju Jaremy.

Beata Małgorzata Wolska

magazyn