• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik)

Miska z gmerkiem

  • wyposażenie domu, misa
Miska z gmerkiem
878
114
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • wyposażenie > wyposażenie domu
  • przechowywanie > przechowywanie żywności
  • zastawa > zastawa stołowa
  • zastawa > zastawa kuchenna
  • gmerki (znaki)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/19621/18
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik)
  • NazwaMiska z gmerkiem
  • Czas powstania900 - 1250
  • Technikaciosanie, toczenie (obróbka wiórowa)
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 15.6 cm (wysokość)
      • 18 cm (szerokość)
      • 141.068 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak odręczny:
    • znak krzyża wpisany w romb:
    • 2. Sygnatura:
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieKamień Pomorski (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciabadania wykopaliskowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Miska drewniana toczona od wewnątrz i ociosywana od strony zewnętrznej, ze znakiem wytwórczym (gmerkiem lub merkiem) w postaci znaku krzyża wpisanego w romb. Naczynie jest nieco zdeformowane wskutek wielowiekowego zalegania w warstwie kulturowej.

Naczynia drewniane należały do podstawowego wyposażenia każdego gospodarstwa domowego. Używano ich jak naczyń stołowych do jedzenia i picia oraz w charakterze pojemników do przechowywania żywności i transportu. Wykonywano je w różny sposób. Od wczesnego średniowiecza stosowano tokarkę, na której toczono kubki, miseczki i talerze. Innym sposobem było drążenie i ociosywanie klocka drewna do momentu uzyskania pożądanego kształtu miseczki czy niecki. Osobną kategorię naczyń drewnianych tworzą wyroby bednarskie – naczynia wykonane z różnej wielkości klepek.

Część naczyń i pojemników ma ślady obustronnego toczenia, część natomiast była toczona tylko od strony wewnętrznej, z zewnątrz była jedynie ociosywana. Do tej grupy należy miska znaleziona podczas wykopalisk archeologicznych w Kamieniu Pomorskim. Takie uproszczenie technik wytwarzania misek, miseczek i talerzy w typie zastawy stołowej obserwuje się wśród znalezisk z warstw kulturowych związanych z najmłodszymi fazami wczesnego średniowiecza. Zmiana ta polegała na starannym toczeniu naczyń tylko od wewnątrz, od strony zewnętrznej ścianki ociosywano ostrym narzędziem, bardziej lub mniej starannie, co znacznie skracało czas pracy. Zwiększenie się liczby tego typu naczyń wiązało się jednocześnie z obniżeniem ich standardu. W ten sposób wykonywano płaskie talerze o średnicach przekraczających 20 cm oraz małe i większe miski, głębsze od talerzy. Na naczyniu kamieńskim widoczny jest ponadto znak wytwórcy, tzw. gmerk w postaci znaku krzyża wpisanego w romb.

Anna Bogumiła Kowalska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin